Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

sche gastheer, de barakkenleider, die een eigen kamertje heeft. We zullen dan zitten in een voor Westerborkse begrippen ruim vertrek (...) An-nemarie zal zeker koffie zetten en de gastheer zal vertellen over het kampleven (hij is hier al 5 jaar) en Philip zal daar dan verhaaltjes over schrijven.’ Die barakkenleider was Max ‘Osias’ Kormann, een goede kennis van Etty, bij wie Annemarie het huishouden verzorgde. Kormann werkte bij het Barakken-inspectiebureau. Regelmatig kwam Mechanicus in zijn huisje op bezoek om er te eten en te discussiëren.

In de boekuitgave van In Dépôt wordt Annemarie nergens bij naam genoemd. Mechanicus schreef een enkele maal over haar, maar het is voor de lezer onduidelijk wie hij hiermee bedoelt. Op 12 september 1943 bijvoorbeeld, noteerde Mechanicus: ‘Gisteren verjaardag gevierd van een mijner vrienden; van een vriendin, journaliste, die (...) huishoudt in de eenkamerwoning van een Alte Kampinsass.’ Op 5 december 1943 was Mechanicus nog duidelijker: ‘In alle barakken in het kamp opgewekt Sinterklaas gevierd. Vond vanmorgen aan het hoofdeinde van mijn bed een pakje met een dikke M van amandelpers met chocolade -strooisel, vergezeld van rijmpjes en een tedere brief van mijn beste vriendin. Aandoénlijk van tederheid.’

Bestudering van Mechanicus’ originele dagboekschriften leverde, wat Annemarie betreft, nieuwe, aanvullende gegevens op, die in de volgende hoofdstukken zijn gebruikt. Bij het eerder genoemde, in januari 1944 in voorbereiding zijnde, transport naar Theresienstadt was behalve Mechanicus ook Annemarie nadrukkelijk betrokken. Tot en met 25 februari 1944 wordt zij regelmatig in de schriften genoemd. Er zijn hele passages aan haar gewijd, die alle niet in de gepubliceerde boekuitgave van In Dépôt zijn opgenomen. Waarschijnlijk besloot Annie Jonkman deze, en enkele andere fragmenten, om privacy-redenen te schrappen.

199