Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

kampadministratie, dat hij een blauwe z-stempel - de ‘z’ stond voor zurückgestellt - had gekregen. ‘Dat wil zeggen,’ schreef hij die dag, ‘dat ik bis auf weiteres ben vrijgesteld van transport naar het Oosten.’

De volgende dag vernam hij op de Registratur dat hij zijn blauwe z-stempel te danken had aan de interventie van Schlesinger. Het was zijn nieuwe beschermheer, die hiervoor gezorgd had. Zijn duistere vriend Trottel raadde hem aan deze bescherming te koesteren.

Oberdienstleiter Kurt Schlesinger besloot Mechanicus in bescherming te nemen, omdat hij dacht zijn journalistieke diensten ooit te kunnen gebruiken. Mogelijk had hij de illusie dat Mechanicus na de oorlog een gunstig woordje voor hem zou doen. Mechanicus wekte misschien die indruk, doch uitsluitend om zichzelf tegen transport te beschermen. Geen haar op zijn kalende hoofd dacht eraan om Schlesinger te verdedigen. Hij bejegende Schlesinger voor het oog met respect en beleefdheid; hij was immers sterk van hem afhankelijk. In werkelijkheid haatte hij in Schlesinger de Duits-joodse Kampinsassen en hun arrogante, misplaatste superioriteitsgevoel.

Zijn boosheid uitte hij in zijn dagboek, ook zijn woede ten opzichte van Schlesinger, in ongemeen felle bewoordingen. Op 4 augustus 1943 getuigde Mechanicus dat hij het gekonkel van Schlesinger helder voor ogen had: ‘Deze knecht [Schlesinger] zoekt beschutting tegen de storm, die straks over zijn wellustige kop zal losbarsten (...) Hij heeft alle voordelen van zijn positie genoten en geniet nog altijd deze voordelen; hij glimt van voldaanheid en barst van zelfvoldaanheid; hij heeft als een dictator mannen en vrouwen op transport gezonden, die dachten dat zij zich op Westerbork hadden ingekocht, anderen heeft hij van transport vrijgesteld om redenen, die men liever niet onderzoekt (...) De dictator Schlesinger is schuldig (...) schuldiger dan ieder ander: hij heeft van zijn macht misbruik gemaakt om zich datgene te verwerven wat hij anders niet had kunnen verwerven. Dat kon de knecht van de Beul zich niet veroorloven zonder zichzelf te compromitteren en te diskwalificeren.’

Mechanicus zou na de oorlog ongetwijfeld geen spaan hebben heel gelaten van Kurt Schlesinger en zijn omstreden activiteiten in Westerbork.

Naast de voortdurende dreiging van deportatie, kampte Mechanicus met nog een andere moeilijkheid. Doordat hij zich min of meer ‘vogelvrij’ in het kamp bevond, liep hij gevaar te worden ingezet bij een van

171