Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

een kilometer of zeven, acht. Volgens mij ben ik naar een speciale bezoekersbarak gebracht, die nog buiten het eigenlijke kamp zelf stond.’ Mechanicus schreef op n januari aan Annie Jonkman: ‘Het is hier ijskoud. Dat heb ik goed gemerkt toen ik voor het bezoek van Jan de barak moest verlaten en over het terrein naar de marechausseekazerne moest.’ En, dezelfde dag, aan Jo Heinsius: ‘Jan is gisteren op bezoek geweest, bijna anderhalf uur lang. Wij hebben allerlei oude herinneringen opgehaald en goede vrienden, die wij gemeenschappelijk hebben, de revue laten passeren. Wij hebben in het algemeen toch vlot kunnen praten. Ik hoop hem zo spoedig mogelijk weer te zien.’

Jan Schaap pijnigde zijn hersens om iets concreets over zijn bezoek te kunnen vertellen. ‘Het was allemaal zo onwerkelijk,’ meende hij. ‘Ik kende Mechanicus eigenlijk helemaal niet. Ik had hem ooit één keer ontmoet, toen Rita mij aan hem voorstelde. Hij moest eerst niet veel van me hebben geloof ik, maar toen bleek dat ik schaakte en we een partijtje hadden gespeeld, was het ijs gebroken. Ik was vrij schuchter en beslist geen prater. Een echt vlot gesprek zal het dus niet zijn geweest. Hij was mager en maakte een vrij zielige indruk, alhoewel hij blij was om mij te zien. Ik had een pakje voor hem meegenomen met etenswaren. We hebben een tijdje zitten praten, maar niet over zijn belevenissen in de kampen. Dat durfden we denk ik ook niet. We hebben het wel over zijn situatie gehad en over eventuele mogelijkheden om eruit te komen. Heel voorzichtig informeerde hij naar de toestand van zijn dochters en Esther. Niet té direct, want je wist niet wie er meeluisterde. Hij was opgelucht om te horen dat het goed met ze ging. Ik heb beslist niets van hem meegenomen, geen brieven, geen dag-boekschrift, niets. Daarin wilde hij mij niet betrekken.’

Tot een tweede bezoek is het niet meer gekomen. Jan Schaap is de laatste van de familie en kennissen buiten kamp Westerbork geweest, die Philip Mechanicus heeft gezien en gesproken.

149