Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

vertrek van de deportatietreinen, maakten hem gehaat bij de andere joden in het kamp. Ook dr. Fritz Spanier, hoofd van het ziekenhuis, was een bijzonder invloedrijk man. Binnen de muren van het hospitaal was hij zelfs belangrijker dan commandant Gemmeker. Spanier bezat de macht om gevangenen uit de transporten te houden.

Het relatief kleine kamp Westerbork herbergde soms 17 000 mensen tegelijkertijd, variërend van religieus tot atheïst en van professor tot marktkoopman. Jong en oud, alles leefde met en door elkaar in deze merkwaardige maatschappij. Veel bewoners van Westerbork konden het leven in deze massale mierenhoop en de hiermee gepaard gaande beperktheden niet aan. Onderling leidde dit vaak tot een dagelijkse, eindeloze stroom ruzies, woordenwisselingen en scheldpartijen.

Er werd in Westerbork op grote schaal gewerkt. Vrijwel iedere inwoner van het kamp was verplicht arbeid te verrichten. Na het dagelijkse ochtendappel werkte men van 7 tot 12 en ’s middags van 2 tot 7 uur. Het kampeten was over het algemeen eenzijdig, karig en bestond meestal uit waterige soep, aardappelen, brood en koolraap.

Het kamp had een eigen industrie, waar verschillende werkzaamheden werden uitgevoerd. Westerbork beschikte over een garage, een bouwtechnische dienst, een timmerwerkplaats, een smederij, een elektrotechnische afdeling, een telefoondienst, naaiateliers, een statistisch bureau, een schoenmakerij, kappers, opticiens, een meubelmakerij, een wasserij en een speelgoedmakerij. Ook sorteerde men er metaal en aluminiumfolie en werden neergeschoten vliegtuigen gesloopt, waaruit de kogellagers en andere bruikbare onderdelen werden gehaald. Vooral na maart 1944 kreeg deze industrie grotere betekenis. Westerbork werd toen als producent belangrijk geacht voor de Duitse economie.

Eén onderdeel van het kamp verdient speciale vermelding. Er was het kamphospitaal, dat tot de grootste en best uitgeruste ziekenhuizen van Nederland behoorde. In 1943 telde dit ziekenhuis 1725 bedden, 120 doktoren en specialisten en ongeveer 1000 man personeel. Hoe onwaarschijnlijk het ook was, in Westerbork werden op grote schaal zieke mensen beter gemaakt, die vervolgens korte tijd later de dood werden ingezonden.

Westerbork, het joodse stadje op de Drentse hei, had een gemeenschap waarin de maatschappelijk aanvaarde fatsoensnormen en waarden niet telden. Het kamp had zijn eigen regels en normen, die volledig waren

138