Het zionisme

kwam het ontwikkelend maatschappelijk verkeer al meer en meerdere offers vragen van den religieusen Jood. Jodendom werd een moeilijk levensbestaan van onthouding èn achteruitzetting, een aaneenschakeling van kleine sociale rampen voor wie geen sterke liefde had voor Jodendom, een effen weg alleen voor hen, wiens levensberoep hen plaatste buiten het Maatschappelijk beweeg, hield binnen den kring van het Ghetto. Daarbij: het materialisme dezer dagen met zijne beslist antireligieuze tendenzen en een hopelooze assimilatie, ook door orthodoxe, rabbijnsche joden in practijk gebracht. Voor zoover het kon, althans. De tijdgeest was een opbloeien van Joodsch godsdienstleven niet gunstig.

Daarbij stelle men zich de Zionisten niet voor als anti-religieuzen of zelfs anti-traditioneelen. Maar een eenheid op Joodsch-traditioneelen grondslag was op den duur onhoudbaar gebleken zonder nationaal fondament. Reeds in Bijbelsche tijden vinden wij den Godsdienst geplant op ’t nationaal bestaan. Zonder zuiver nationaal leven ook geen leven van de hoogste levensuiting: de religie, vooral niet bij het Jodendom, met zijn zoo nationalen cultus. De Zionistische organisatie had tot taak, het materieele centrum te geven voor een nieuw Volksbestaan, het weergevonden Joodsche nationalisme te leiden naar zijn oude Land.

Taak der Rabbijnen en wetsgetrouwe Joden was het, op den bodem van het opbloeiend nationale leven het religieuse Jodendom voort te ontwikkelen, eene taak, slechts begrepen door enkele Zionistische Rabbijnen. De meeste Joden spraken in hun gebeden over Zion als een fantoom. „De rouw, noch de blijdschap (om Zion op boete- en feestdagen) waren uitingen, die van het hart kwamen. Geheel natuurlijk. Immers, de bron, waarin de teekenen van de bedoelde gevoelen-uitingen hunnen oorsprong hadden, was niet de werkelijkheid, maar een afgetrokken begrip. Rouw en blijdschap waren niet uitdrukking van aandoening, maar van