De Arbeidsovereenkomsten in de Diamantindustrie

41

Thans, nu we 32 jaren verder zijn, en inmiddels ook België het „woord van den meester” heeft afgeschaft (1883), worden de bezwaren van het gemeene bewijsrecht ten deze breed uitgemeten.

Cornil bv. memoreert dat niettegenstaande 1781 O. N. is afgeschaft, de arbeider die zijn loon van boven de 150 frs. komt eischen geen schriftelijk bewijs kan bijbrengen, en dus genoegen moet nemen met het loon dat de werkgever hem goedelijk zal gunnen.

En aan den anderen kant zou de werkgever geene betaling van het loon kunnen bewijzen, daar de werkman in den regel geen kwitantie geeft.

Art. 2 van het Belgisch Ontwerp van wet op de arbeidsovereenkomst van werklieden en dienstboden laat in al deze gevallen getuigenbewijs toe, zelfs indien het om eene hoogere waarde dan 150 frs. te doen is.

Mij dunkt dat de moeilijkheid, waartoe het gemeene recht aanleiding geeft — immers voor deze gevallen niet meer dan voor elders — geen reden wezen mag eene onbillijkheid te laten bestaan. Men vergete immers niet, dat de meester hier geloofd wordt op zijn woord, al vraagt de werkman niet om de eed, en voorts, dat deze eed — zooveel staat thans vast — niet kan worden overgewezen. Waar elders nog eenige kans bestaat dat de eischer de eed hebbe af te leggen, hier niet. En, aangezien men om een valsche beslissende eed niet wegens meineed vervolgd kan worden, is het, in tijden als deze, waar door velen weinig om eene eed , immers eene sacrale handeling, wordt gegeven, dubbel gevaarlijk noodeloosgeldelijk voordeel te stellen op eene vèlsche eed.

Theoretische bezwaren tegen de afschaffing van des meesters eed zijn tot heden nergens ingebracht, of het moesten die wezen van Guillouard die vindt dat, als de domestiques niet meer wettelijk gesanctioneerd zijn als „humiles amici” — hoe die amicitas in 1781 C. N. te lezen was, is ons niet recht duidelijk — dat zij dan zich af zouden gaan vragen waarom ze immer gehoorzamen moesten; ’s arbeiders positie