ook anderszins in de woorden voor ezel en materie opgesloten ligt. Immers, de Hebreeuwse stamletters van chomer en chamor, materie en ezel, komen in getalswaarde overeen met de letters van Abraham, namelijk 248. De wereld dient tot zijn bestemming te worden gebracht door het in achtnemen van de 248 geboden. Goed en kwaad worden op deze manier expliciet tegenover elkaar gesteld. In de messiaanse tijd regeert het goede en tot dan hel kwaad.
‘HE IS ON THE WAV’
In de tientallen jaren, dat ik mij met de Lubavitcher beweging heb beziggehouden, is mij altijd de grote zekerheid onder de chassidiem opgevallen, dat de Lubavitcher Rebbe zich uiteindelijk als Mosjiach zou openbaren. Die zekerheid is niet van vandaag of gisteren, maar al meer dan dertig jaar geleden werd de Lubavitcher Rebbe door zijn volgelingen voor Mosjiach gehouden. Ook toen een mij bekende informant aan de Rebbe de vraag stelde of hij Mosjiach was en het antwoord luidde “nee", waren de chassidiem niet van deze gedachte af te brengen. De Rebbe antwoordde niet alleen “nee", maar antwoordde op een volgende vraag van deze informant, dat toch alle chassidiem zeggen dat de Rebbe Mosjiach is: "zeg dan tegen de chassidiem, dat ik niet Mosjiach ben." Mijn informant verliet de kamer van de Rebbe - zo vertelde hij mij dit voorval - en zei tegen de omstanders, die buiten te wachten stonden, dat de Rebbe hem gezegd had, dat hij niet Mosjiach was en dat hij dit aan de chassidiem moest overbrengen. De reaktie bevreemdde hem. Eén van hen zei het volgende: “Je hebt nu je taak gedaan, want je hebt ons dit verteld. Vertel het verder aan geen mens.” Bij diezelfde gelegenheid legde de Rebbe aan de betrokkene uit, dat Mosjiach een levende joodse geleerde is, die de leeftijd van twintig bereikt heeft en die er zich zelf misschien niet van bewust is, dat dit zijn bestemming is. “Hij moet een levend iemand zijn," aldus de Rebbe, “ want anders zouden wij niet kunnen geloven, dat Mosjiach zich op elk ogenblik kan openbaren.” De Rebbe doelde daarmee op de opvatting, dat er in alle tijden en in alle geslachten iemand moet zijn, in wie de ziel van Mosjiach huist. Wie die persoon is, is echter onbekend. Traditioneel is Mosjiach de voornaamste tsaddiek, de voornaamste rechtvaardige van de generatie, die tegelijkertijd een afstammeling uit het Davidische koningshuis moet zijn (vgl. Maimonides Hil-choth Melachiem 11:4). Aan de laatste voorwaarde valt gemakkelijk te voldoen. Er zijn nogal wat belangrijke rabbijnenfamilies, waarvan de
10