Het haarlint

maar een gewone middenstander, dat weet je. Mijn soort beleeft geen bijzondere dingen. Of laat ik het zo zeggen : als er iets bijzonders in hun leven gebeurt, wordt het banaal zodra ze erover vertellen. Snap je?'

'Ja en nee,' zei ik. 'Maar ga verder.'

'Nou ja, laat ik niet filosoferen. Mijn vader was caféhouder. Hij is het nog. Annies vader was een collega van hem uit onze stad.

Ze zaten in dezelfde vakbond en raakten zo met elkaar bevriend.

Annie en ik waren toen nog kinderen. Ze was een paar jaar jonger dan ik en het heeft een hele tijd geduurd eer ik wat voor haar ging voelen. Kleine jongens laten zich nou eenmaal niet met meisjes in.

Maar toen ik in de hoogste klas van de hbs zat en zij op de huishoudschool, is het tussen ons begonnen. Ik was zestien en zij veertien. We bleven kinderen uit een net milieu, ook al vrijden we zo'n beetje.

Ik dacht nog aan overgaan naar de vijfjarige hbs, maar mijn vader hield het op praktisch werk. En omdat ik volgens mijn vader talen moest kennen, ging ik naar het buitenland. Het werd Duitsland. Vandaar dat ik nog altijd met Duitse boeken om me heen leef. Op lezen was ik altijd verzot geweest, maar dat belette me niet mijn geliefde trouw te schrijven en even trouw te kelneren in de zaken waar ik werkte.

Veel vakantie kreeg ik niet, af en toe een paar dagen tussen twee banen in. Dan ging ik naar huis en we hadden het goed samen, altijd in het nette of wat daarvoor doorging.

In Duitsland was van alles gaande: de inflatie nauwelijks achter de rug, politieke ruzies en vechtpartijen, werkloosheid, allerlei seksueel gedoe. Ik las erover in de krant en in boeken, maar het bleef bij lezen. Ik bedoel: ik stond buiten het gewone leven, ofschoon ik in mijn werk genoeg mensen ontmoette.

Ik hoorde in Duitsland niet thuis, ik was en bleef Hollander. Misschien, ik weet het niet, zou het anders geweest zijn als ik in Holland geen meisje had gehad. Of misschien leef ik liever in boeken dan in de werkelijkheid.

Tot m'n eenentwintigste ben ik in Duitsland gebleven, nog lang niet oud, maar in elk geval meerderjarig. Iedereen zag me trouwens voor ouder aan. Ik had al niet veel haar meer

81