Het haarlint

steekproeven in een chaos? Hij moest aan het pak van Sjaalman denken, wat, gezien Dorenkamps Indisch verleden, nog niet eeris zo gek was. Maar toen Henk, op zijn bed gezeten, enige papieren had ingekeken, verdween de schim van Multatuli naar een onbereikbare verte.

Hij begon wat licht in de duisternis te bespeuren. Dorenkamp had honderden fragmenten en fragmentjes neergekrabbeld. De gebundelde vellen moesten iets als hoofdstukken of complete verhalen voorstellen, de losse bladen bevatten reeksen vluchtige notities. Daarin was, voor zover Henk zag, geen sprake van encyclopedisch vertoon, als bij Douwes Dekker, wel van zonder de minste schroom genoteerde intimiteiten.

Zo vond hij een kleine bundel met het opschrift 'Huwelijk'. Dorenkamp had daarin geen voorname persoonlijkheid bij de kop genomen, maar zijn eigen weinig opvallende figuur. In potsierlijk kromme zinnen trachtte hij een beschrijving te geven van de wijze waarop hij zijn vrouw het hof had gemaakt. Hij gaf daarbij blijk van een sterk, zo niet onfeilbaar geheugen voor iedere vrijheid die hij zich tegenover zijn beminde had veroorloofd.

Was Dorenkamp, de man die zich vanmiddag zo betamelijk had uitgedrukt, een pornograaf? Daar zou Henk geen bezwaar tegen hebben gehad. In dat geval zou het alleen moeilijk zijn de gedenkschriften bij een uitgever onder te brengen. Maar andere fragmenten bewezen dat de Indischgast over van alles en nog wat met naïeve, nietsontziende vrijmoedigheid schreef. Jammer dat deze kostelijke eigenschap niet samenging met ook maar enig spoor van letterkundig talent. Dorenkamp was als iemand met een prachtige zangstem, maar zonder muzikale aanleg. Die zangstem was in dit geval een scherpe opmerkingsgave en een formidabel geheugen. Hij, Henk Swart, zou dan de muzikaliteit moeten leveren.

Hij glimlachte bij de herinnering aan Dorenkamps waarschuwende woorden betreffende een bepaalde scène. Die moest dan wel heel kras zijn, want wat Henk nu al onder de ogen had gehad, overtrof alles wat hij gewoonlijk in Nederlandse geschriften te lezen kreeg.

Zijn glimlach verdween. Hij was gek, met zijn muzikale inbeelding. Ordenen, vijlen, snoeien zou de dood van deze

22