De tweede jeugd

— Nee, nooit. Op school voelde ik me volkomen vereenzaamd. Ik was een rustige, middelmatige leerling en trok nooit de aandacht. Voor mijn onderwijzers was ik bang, omdat ze me ieder oogenblik beschaamd konden maken door me voor de klas te roepen of op een boodschap uit te sturen in een andere klas. Al óverkwamen me deze dingen niet vaak, ik dacht voortdurend in angst en beven aan de mogelijkheid daarvan. Voor ieder bewijs van genegenheid, dat een onderwijzer mij toonde, sloot ik mij onmiddellijk af. En trouwens niet alleen van onderwijzers, maar van iedereen, die me wilde aanhalen, mijn moeder natuurlijk uitgezonderd. Als moeder me uit haar „Zonnestralen” voorlas: Treed de menschen met vertrouwen tegemoet — dan huiverde ik alleen al bij de gedachte, met menschen te moeten omgaan.

Het vreeselijkste voor mij was, dat ik besefte, dat moeder verdriet had, omdat ik zoo eenzelvig was en gesloten. Ze probeerde me voortdurend met kinderen in contact te brengen, maar de kinderen vonden me terecht vervelend en daarom liep het steeds op niets uit, waarvan ik nooit spijt had. Eenmaal dwong moeder mij, naar een verjaarspartijtje bij de kinderen van den dokter te gaan. Ik stribbelde natuurlijk tegen, maar ze vroeg: — Wil je me dan verdriet doen? En dat wilde ik in geen geval, al moest het me mijn leven kosten. Dat heeft me dat partijtje ook bijna gekost. De andere kinderen bespotten mij, zeiden dat ik een saaierd en een sufferd was, met het gevolg, dat ik, toen er verstoppertje werd gespeeld, in een onbewaakt oogenblik het hazenpad koos. Aangezien het nog vroeg was, dorst ik niet naar huis te gaan en

62