Westerbork en een vraaggesprek met zijn Commandant Gemmecke in 1948

Om half drie zijn wij terug op het bureau van de Heer Schoenmaker en ik leg hem nu een lijst voor met een zeventigtal vragen, welke ik vóór die tijd heb opgemaakt en die ik nu gaarne aan Gemmecke zou willen stellen. Ik merk er bij op, dat indien er onder deze vragen enkele zijn, die hij niet toelaatbaar acht, deze kunnen vervallen. Hij denkt niet, dat ik vandaag klaar zal komen, maar ik kan dan eventueel de volgende morgen mijn onderhoud met Gemmecke voortzetten. Hij raadt me nog aan vraag 69 en 70 niet te berde te brengen, daar deze geen betrekking hebben op de commandant zelf, maai op andere kampen. Nu wil ik nog graag weten, of ik Gemmecke de vragen in het Nederlands of in het Duits moet stellen. Na enig overleg acht Schoenmaker het beter dat hij de vragen stelt, waarop Gemmecke, zoals gewoonlijk, dan wel in het Duits zal antwoorden. Zo nodig kan ik dan verder commentaar hierop geven.

Schoenmaker vertelt, dat Gemmecke, in afwachting van zijn berechting, opgesloten zit in de gevangenis, een 100 meter verder aan de overkant en gekleed is in gevangeniskleren. We kunnen hem in de gevangenis zelf ontmoeten, doch Schoenmaker acht het beter, dat het onderhoud hier op zijn kantoor zal plaats vinden. Hij heeft inmiddels telefonisch instructies gegeven aan een politieambtenaar om Gemmecke te halen en schriftelijk mededeling gedaan aan de directeur van de gevangenis. We praten nog wat, maar spoedig maakt Schoenmaker mij erop attent, dat „hij” eraan komt. Ik kijk uit het raam en onder geleide van een politieagent, zie ik Gemmecke regelrecht op dit huis toekomen. Hij is blootshoofds en gekleed in een soort windjack, broek en klompen. Zijn gang en houding zijn nog steeds die van een Duits militair, zó kan alleen een Duitser lopen. Welk een machtig gezicht! De grote Gemmecke van destijds komt nu naar mij toe en het is nauwelijks in woorden weer te geven, hoe ik me op dit moment voel. Even later hoor ik hem de trap opkomen, dan stapt hij het kantoor

9