De lamp van den meester

wat nu eigenlijk wel het essentieele was, dat de kin-deren van zulk een reis meebrachten.

Want of het nu voorschrift is of niet, — en ^,n beetje voorschrift is het toch wel als je denkt aan de ״chris-telijke en maatschappelijke deugden'״ die bijgebracht moeten worden, — de school doet nog wel iets anders, ״quoi qu’on en dise*' in het kamp der Droogstoppels, dan enkel kennisbrengen. De school wil ook opvoeden, vormen.

De kleine wilden uit de achterbuurten, — ja en ook die uit de deftiger kwartieren, die dikwijls al zoo erg zijn, — ontbolstert zij en tracht ze af te leveren als redelijke en zedelijke, behoorlijk-gemanierde, moreel en sociaal volwaardige menschen, geschikt voor de samenleving; en al lukt dat nu niet heelemaal, — want krab je ze af dan komt vaak weer de wilde voor den dag, — ze beproeft het tenminste ernstig, en juist voor dien kant van haar streven is de schoolreis goud waard.

Want vanaf het oogenblik dat zich de schooldeur achter de klas sluit en zij als een klein organisme naar buiten treedt, verschijnt alles onder een anderen gezichtshoek.

De verhoudingen worden ten eerste al anders, in dat kleine conglomeraat; zij worden inniger, mensche-lijker, intiemer, zij naderen meer het familieleven. Vandaag sta je dichter bij elkaar, op reis ben je op elkander aangewezen; de klas is je thuis geworden, de meester zoo goed als je vader.

Ja, dat is het verschil: op school de meester, op reis je vader. Op school je makkertjes, op reis bijna je broertjes en zusjes. Op school de discipline, op reis de gezinsband,

In die atmosfeer ontplooien zich de karakters.... Maar ook is de inwerking op elkander veel dieper en in het leven doet men wijsheid op van een heel andere

56