Jacob Hiegentlich

zijn eigen geschriften blijkt* De kritieken waarin Van Praag Hiegentlich’s boeken bespreekt, bewijzen hoe zeer bij van zijn kant het letterkundige talent van zijn jongere vriend waardeerde en hem hoogschatte als strijder voor de Joodse zaak* Uit beider geestelijke samenwerking ontstond indertijd een studie over de Joodse auteurs in onze literatuur, waar* van het manuscript echter verloren is gegaan*¹

Het ligt voor de hand, dat een uitgesproken kunstzinnige natuur als Hiegentlich, die aanvankelijk zelf schildersaspiraties had gekoesterd en vele vrienden onder de schilders telde, ook de stromingen op picturaal gebied met aandacht volgde* Chagall spant de kroon voor hem, over wie hij een voortreffelijk artikel heeft geschreven (De Joodsche Wachter, 16 Febr* 1940, p* 43)* Hij kenschetst hem hierin als een Joodse Pallieter, die alles wat het leven hem schenkt blij aanvaardt en dan in zijn uitbundige kunst naïef en spontaan van ’s levensvolheid getuigt met al de gloed van zijn bloedwarme kleuren* Juist het exuberante van deze Russische kunstenaar treft Hiegentlich weer als een openbaring van de Joodse ziel*

Merkwaardig is, dat hij steeds meer opging in de politiek van zijn tijd* Hij protesteerde hartstochtelijk tegen de fatale stromingen, welke zich in die jaren lieten gelden: de N*S*B*, met het antisemitisme en de blinde propaganda voor de beginselen van het Nationaal-Socialisme* Ik noem van zijn polemische ^ppstellen: ,De nutteloosheid der argumenten’

²De titel luidde: ,Het aandeel der Joden in de Nederlandse Letterkunde’. Deze studie was bestemd voor het geprojecteerde tweede deel van: Dr Hk Brugmans en Drs A. Frank,, Geschiedenis der Joden in Nederland’, doch de copie voor deel II is door de oorlog vóór het verschijnen ten dele vernie-tigd.