Jacob Hiegentlich

eigen felle onvrede met zijn tijd en Heine’s kritiek op de ge-exalteerde nationalistische stromingen tijdens de Romantiek in Duitsland*

Er zijn meer auteurs, in wie hij zich bij voorkeur verdiepte, daar hun werk zich ook bezighoudt met de Joodse problematiek, b*v* Marcel Proust en Siegfried van Praag* In de kunst van Proust wijst hij trekken aan, die hem typisch-Joods voorkomen: het scepticisme, het soms schijnbaar-chaotische, de belangstelling voor bijzondere erotische vraagstukken. Door Proust is bij hem ook de opvatting versterkt, hoe de mens verschillende ,ik-heden’ in zich draagt, die soms beurtelings als een geheel aparte ,persoonlijkheid’ kunnen opdoemen* Bij Hiegentlich zelf openbaren zich inderdaad dergelijke sterk wisselende aspecten van zijn innerlijk wezen; hij vond zichzelf als het ware ,bevestigd’ in de vermelde ideeën van Proust* Invloed van deze denkbeelden is aan te wijzen in de hoofdfiguren uit Hiegentlich’s romans, die meestal een eigenaardig vlottend karakter bezitten* Ook de losheid van zijn stijl en compositie heeft hij zelf wel verdedigd met een beroep op het chaotische element, zoals Proust dat in de wereld en in de menselijke ziel waarneemt*

Eveneens bij Siegfried van Praag richt^Hiegentlich zijn aandacht vooral op de uitbeelding en analyse van Joodse problemen* Als kenner van de Joodse geest en psyche heeft Van Praag ongetwijfeld bijgedragen tot de vorming van Hiegentlich; in zijn uitgebreide oeuvre is immers zeer veel te vinden over Joodse typologie, de invloed van ghetto, b^lingschap en rassenhaat, de Joden in hun verhouding tot literatuur, muziek, enz* — alle juist zulke onderwerpen, die zowel de Zionist als de artist in Hiegentlich sterk hebben geboeid, zoals uit