Jacob Hiegentlich

Verschillenden van hen hebben een einde gemaakt aan hun leven, toen de Duitse inval een feit was geworden* Nu er enige jaren zijn verlopen sindsdien, begrijpen wij, dat men deze daad niet uitsluitend als een gevolg van de genoemde gebeurtenis behoeft te beschouwen* Dat zij afstand deden van het leven is tevens een getuigenis, hoe zeer zij gedesillu-sionneerd waren en wanhoopten aan de toekomst van de gehele Europese beschaving* Aldus krijgt ook de dood van Jacob Hiegentlich een symbolische betekenis: de tragische ondergang van een generatie, die tussen twee oorlogen een smartelijk bestaan heeft geleid*

Met Hiegentlich’s vestiging in Amsterdam begon feitelijk de periode van zijn ruime, geestelijke ontplooiing. Literatuur, politiek en de Joodse vraagstukken werden een ware hartstocht voor zijn veelzijdige belangstelling en zij bouwden een rijk geschakeerd gevoelsleven in hem op. Hoe hij Amsterdam ook liefhad, hij bleef toch altijd de Limburger, die zich thuis gevoelde in de intimiteit van een landelijke omgeving en daarom idealiseerde hij zijn jongensjaren in het Zuiden. Enkele van zijn mooiste novellen spelen in Limburg* Tot de beste hoofdstukken uit zijn romans behoort vaak het begin, wanneer hij in bepaalde figuren zijn eigen jeugdherinneringen weergeeft* Deze zijn steeds een zuivere bron van inspiratie voor hem gebleven, al bestaat er ongetwijfeld ook een ,literaire’ inslag bij dit idyllisch herdenken van zijn Joodse jeugdmilieu, waaraan de invloed van Carry van Bruggen en Jacob Israël de Haan niet vreemd kan zijn*

Wij zagen reeds, dat Hiegentlich’s politieke belangstelling voor het Jodendom hem ook tot een aanhanger van het