Gisteren komt nooit weerom ...

Straten 23

lijk hér-geven? Zij roepen de techniek te hulp. Zij dragen een ijzeren blaaspennetje met spitse punt in de zak. Dat pennetje werken zij in de aarsopening van de dode schelvis. Het beest wordt volgeblazen met lucht, en de opening met een draaiende beweging afgesloten. Nu ligt er een mooie, ronde, vette schelvis. Wonderlijk, het is net alsof het uitgebluste vissenoog een tikje leven heeft gekregen. Kenners drukken eerst op de buik van een schelvis; is die zacht-veerkrachtig, dan is het een opgeblazen dier.

Maar vreemde kopers grijpen gretig en pas als het mes in het ingewand zinkt, en de gespannen buikwand van het beest plotseling inzakt als de kaken van een grijsaard, bemerken ze, dat ze geen koopje hebben gehaald - meestal merken ze ook dat niet eens. Zo'n vissenbuik houdt de lucht echter niet langer dan een uur vast. Dan moet het blaaspennetje opnieuw in de opening geduwd worden. Dat zou op zichzelf niet zo erg zijn, ware het niet, dat de politie tegen deze vorm van verlakkerij ernstige bezwaren koestert. De dienders wandelen dus met argwanende blikken langs de stallen. Als er een opgeblazen vis ligt blijven ze in de buurt rondscharrelen. Vroeg of laat moet de vis van een nieuwe voorraad mensen-adem worden voorzien. Dan vallen er bekeuringen. Het is een voortdurende oorlog tussen burgers en overheid.

De visverkopers zijn omgeven door hun adjudanten. In de Vissteeg vindt een geïmproviseerde, maar goed werkende arbeidsverdeling plaats. De visvrouwen verkopen; méér doen ze niet. Als de koop tot stand is gekomen, roepen ze:

'Raanmachers.'

Raanmachers zijn de rein-makers, de schoonmakers. Voor een paar centen maken ze de vis schoon, en voor een cent extra maken ze de vis goed schoon, met water en een borstel. Dan is hun taak afgelopen.

Roept de visvrouw:

'Haambrengers.'

Haambrengers zijn de jongens, die voor een paar centen de vis 'haam' (heim = thuis) brengen.

De raanmachers en de haambrengers kennen hun klanten beter dan de visvrouw de hare. Als ze niet zeker zijn van hun vrijgevigheid, accorderen ze vooraf de fooi van de arbeid. Blijkt de geboden beloning te laag, dan wimpelen ze het karwei met een vaste regel af:

'KriegdeWijtik'. (Krijg de ziekte)