Land van de toekomst

Zeker, de arbeiders vormen een grote groep in onze samenleving.

Ze zijn verenigd in politieke partijen, vakverenigingen en andere organisaties.

Daardoor beschikken de arbeiders over een ״apparaat van macht en invloed".

Met behulp daarvan kunnen ze, als de omstandigheden hen daartoe dwingen, de aandacht op hun noden vestigen.

Het gevolg is, dat men, in de haast, weieens denkt, dat het spook der bestaansonzekerheid alleen de arbeiders bedreigt.

Maar dat is dan een misverstand.

Onzekerheid van bestaan betekent namelijk meer dan werkloosheid van arbeiders, hoeveel er ook zijn.

Is de winkelier soms zeker van zijn bestaan?

Wie dat gelooft, gelooft alles.

Werkloosheid werkt immers als een sneeuwbal in het gebergte.

Zij rolt omlaag, en wordt groter en groter.

Tenslotte stort zij als een dodelijke lawine in het dal.

Als zijn klanten werkloos zijn, of als ze minder gaan verdienen, voelt de winkelier het in zijn kasregister.

En dat geldt ook voor tuinders, voor boeren, kortom op den duur geldt dat voor elke burger.

Onzekerheid van bestaan is dus een gevaar, dat een geheel volk bedreigt.

Om die reden moet het ook door het gehele volk worden opgelost.

Laat ons een voorbeeld geven. (We zullen dit voorbeeld nog menig keer gebruiken.)

Als de dijken in ons land niet onderhouden worden, dreigt de waterwolf een groot deel van Nederland te verslinden.

Uit de belastingen worden de dijken bekostigd, uit de belastingen van ons allen.

Ook uit de belastingen van de Nederlanders, die op de zandgronden wonen en die dus, naar menselijke berekening, nooit last van overstroming zullen hebben.

De strijd tegen het water is een nationale strijd.

En dus: de strijd tegen bestaansonzekerheid is ook een nationale strijd. Precies als de strijd tegen het water. De maatregelen tot beteugeling van die bestaansonzekerheid vormen een belangrijk onderdeel van het Plan van de Partij van de Arbeid.

Verschoven macht.

Laat ons echter eerst enkele oorzaken nagaan, door welke bestaansonzekerheid ontstaat.

Toen, omstreeks 1800, het industriële kapitalisme opkwam, en in de jaren daarna, werden de meeste grote uitvindingen in Europa gedaan.

De stoommachine, de stoomboot, de stoomtrein. Later de vele toepassingen van de electriciteit, de scheikunde, en van andere wetenschappen.

Europa, vooral West-Europa, werd het industriële hart van de wereld. Hier werden de industriegoederen gemaakt.

Maar die tijd is voorbij.

Europa, ons werelddeel, is niet langer de werkplaats van de wereld.

46