Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

In Amsterdam noemen ze leverworst in het zuur: flauwekul.

Stel je voor: er is een var a-uitzending aan de gang en plotseling weergalmt door het gehele land: 'Hier moet je zijn voor de flauwekul ... lekkere flauwekul.'

Dat kón natuurlijk niet.

Het heeft Jan Lebon een hoop kwartjes, geduld, overredingskracht en volharding gekost, voordat hij deze haringman had duidelijk gemaakt, dat de vara met die centjes-uitdelerij niet aan de gang kon blijven.

Van de 'studio' in de Cinema Royal verhuisden we naar Hilversum. Maar voordat ik daarvan vertel, moeten eerst twee figuren uit de verf, die we regelrecht van de Nieuwendijk hebben gehaald.

Toen de eerste geluidfilms verschenen, zaten vele musici in zak en as. Tot dusver hadden ze de stomme film begeleid. Maar nu waren ze overbodig. Niemand durfde voorspellen, dat binnen veertig jaar de omroep een leger van mensen nodig zou hebben: componisten, muzikanten, toneelspelers, regisseurs, schrijvers, noem maar op.

Een van de eersten die (in 1929) naar de omroep overging, was Johan Jong. Hij deed het met overtuiging. Hij is een van de vele mensen die óók om het beginsel voor de vara werken. Later volgden anderen: Hugo de Groot, Harry Wiggelaar, te veel om op te noemen. Uit een latere periode noemen we Cor Steyn.

De vader van Johan dreef een kapperssalon in een Amsterdamse volksbuurt. De barbier hield nogal van muziek. Hij dacht dat zijn klanten er ook dól op moesten zijn. Dus kocht hij een piano en zette die achter de scheerstoelen.

De kleine Johan klom op de kruk en mepte populaire deuntjes uit de jammerkast. Vader en de klanten bonkten met laarzengestamp het ritme mee. Onderwijl werd er geschoren.

Hoe de vader kans heeft gezien desondanks geen bloedbaden aan te richten, valt helaas niet meer vast te stellen.

Later studeerde Johan aan het conservatorium. Om wat centjes te verdienen, ging hij in allerlei bioscoopjes stomme films begeleiden.

Dat was in de oertijd, toen de explicateur nog tijdens de voorstelling in de zaal heen en weer liep om de bezoekers duidelijk te maken wat ze zagen. Dat ging toen zo:

4 6