Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

'Zich zelf', nou ja, bij wijze van spreken dan. We vonden een achterzaaltje in het hotel-café Du Commerce.

'Du Commerce' is tegenwoordig gemoderniseerd. Het heet nu 'Hollant Huys' en het staat in de Stationsstraat in Hilversum. Dat was onze eerste 'eigen' studio. De rekwisieten werden in een kast geborgen. We huurden deze achterkamer per avond. Meestal alleen voor de zaterdagavond. Maar met een verwaand gezicht zei de vara: 'Dat is onze studio.'

Door de week was dit zaaltje beschikbaar voor bruiloften, partijen en andere vormen van burengerucht.

Maar... als de vara op zaterdagavond die nieuwe studio gebruikte, reken maar dat het dan ralk was.

Van de 'En-es-ef' kwamen gewichtige heden met kostbare apparaten, die ze als pages op kussentjes voorzichtig meedroegen.

De PTT stuurde andere, niet minder indrukwekkende mannen met geheimzinnige werktuigen: lijnversterkers.

Het geluid ging eerst in de luie microfoon, dan door de nog luiere telefoondraad naar de zender en vandaar, hupsakee, de lucht in van Roodeschool tot Schin. op Geul. Hoeveel maal dat geluid versterkt, verbeterd, veranderd, opgekalefaterd en gecontroleerd moest worden, dat is een deel van de radiolegende. Niemand weet precies hoeveel mensen er nodig waren voordat het begin-kuchje van de omroeper in het hele land hoorbaar was. Maar een draden dat er aan te pas kwamen ... een draden!

Die uitzendingen uit de 'eigen studio' in Café du Commerce bezaten een volstrekt eigen stijl, ontleend aan het milieu. In het café werd namelijk gebiljart, allicht werd ook op zaterdagavond gebiljart. Ook tijdens de uitzendingen. Zo nauw keek je nog niet in die dagen.

Het is gebeurd (ik ben bereid er mijn twee vingers voor op te steken), dat tijdens een uitzending de deur tussen biljartzaal en studio openging. De socialistische voorman dr. F. M. Wibaut liet juist een gedegen, vooral niet te kort, betoog over een of andere kwestie van stapel lopen. Hij was een bedachtzame spreker. Elk woord woog hij, voordat hij het aan de omheining van zijn tanden het ontsnappen. En laat nou het hele land horen hoe midden in de speech van Wibaut een ietwat rauwe stem met onmiskenbaar Hilversumse tongval adviseert: 'Leg nou niet zo te sijbelen, je kan 'm het beste over de rooie spelen.'

43