Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

ploeteren om zijn belofte gestand te doen. Omdat hij zó was, lukte hem vrijwel alles.

De penningmeester van de vara, Jan Lebon, had na een paar weken de zaak al bekeken. Heel nuchter. Eén uitzendinkje van één avond per week zou f5200,- pet jaar kosten. Dat had de vara doodgewoon niet.

'Laat mij maar even gaan. Ik vind wel een oplossing', zei Coen.

Hij verzon op staande voet een oorspronkelijk idee. Hij trok langs alle bij het nvv aangesloten vakbonden en zei: 'Jullie kunt de vara een avond van je bond aanbieden. Kosten voor jullie, verzorging door de vara.'

Dat idee pakte. Het pakte zelfs naar verschillende kanten. Niet alleen dat de vara op een geschikte manier aan uitzendingen kwam die Lebon niet hoefde te betalen. Niet alleen, dat de bonden op die manier gelegenheid kregen in de openbaarheid te komen. Maar bovendien werden op deze wijze de zaterdagavonden van de vara een traditie, een socialistische traditie.

Coendert van der Lende behoorde tot het eerste hoofdbestuur van de vara. Hij is lid van het hoofdbestuur gebleven, eerst onder persoonlijke titel, daarna als officieel vertegenwoordiger van het nvv tot aan de dag dat hij door het vakverbond werd gepensioneerd. Toen ging hij de rubriek 'Van de wieg tot het graf' verzorgen. De vara-verenigingsraad benoemde hem tot lid van verdienste, de hoogste onderscheiding die de organisatie kent.

Onlangs zei iemand: 'Als Coen van der Lende er niet was geweest, zou dan de vara wel zijn geworden wat zij is?'

Zo'n gedachte is menselijk, maar ze is onjuist. Coen was als het ware het symbool van de Nederlandse socialistische arbeider die in en door de vara een kans kreeg tot culturele ontplooiing. Eigenlijk moest de overpeinzing dus luiden: 'Als de socialistische arbeider er niet geweest was, als die duizenden "kleine mannetjes" verstek hadden laten gaan, zou ddn de vara wel zijn geworden wat zij is?'

Per saldo gelden die vraag en dat antwoord voor de hele socialistische beweging in Nederland, niet alleen in het verleden, maar ook in het heden.

4i