Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

Op zondagmorgen i november 1925 wandelde Jan naar Parkzicht in Amsterdam. Er had een oproep in de krant gestaan. Ze wilden een socialistische omroep stichten. Ze maakten hem penningmeester van de vara. Rond honderd leden. Geen spie in kas. Penningmeesters hebben de naam, dat. ze remmers zijn op de wagen. Lebon begon de bloemen buiten te zetten: de vara was nog geen week oud of ze zond al uit. De eerste uitzending vulde de hele avond. Kosten... f79,70.

De contributie bedroeg één gulden per jaar.

'Kan me niet verdrieten,' zei penningmeester Lebon, 'uitgezonden moet er worden.'

Hij sneed de kaas niet met hompen, maar alles kostte geld. Hoe hij aan het geld kwam? Oh, heel eenvoudig. Hij gebruikte de spaarcentjes van zijn vrouw. En de centjes, die hij had gepot om er een motorfiets voor te kopen.

Maar hij was wel eentje van penning-zestien. In een uitzending was het eens nodig, dat papieren en lappen met spelden aan elkaar werden gehecht. Iemand vroeg aan penningmeester Lebon: 'Kan ik een brief spelden kopen ? Voor rekening van de va ra ?'

'Nou, dat moest dan maar. Een goede week later werd de man door Lebon aangeklampt: 'Zeg, die brief spelden... die heb je toch niet helemaal opgebruikt, he? Ik moet wat je overhebt terughebben, spelden zijn ook geld.'

Het spreekt vanzelf, dat in die eerste jaren geen enkele bestuurder van de vara 'bezoldigd' was zoals dat heet. Elk dubbeltje moest met moeite bij elkaar gekrabbeld worden. Altijd was in de vara armoe troef. Lebon deed het werk in zijn vrije tijd, de eerste kantoorbediende (mej. Klazien Sino) zat bij hem thuis in een klein kamertje... dat was het hele kantoor van de vara maar toen kon het al een beetje lijden. De schrijfmachine was met kunst en vliegwerk tweedehands geleend.

Het was de tijd waarin van de leden offers werden gevraagd. In aanmerking genomen de geringe draagkracht van die leden waren het grote offers. Drie jaar na de oprichting telde de vara niet meer dan 4105 leden en uit de contributie van één gulden per jaar moest alles betaald worden. Uitzendingen, personeel en... spelden. In die jaren heeft iemand eens smalend van de vara gezegd: 'vara?... Van Armoe Rammelt Alles.'

36