Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

op liberale aansporing had genomen, kwamen de omroepverenigingen steeds feller tegenover elkaar te staan. De groei van de 'verzuilde omroep' waarover de liberalen van tegenwoordig zo jeremiëren, hebben zij aan hun eigen politieke voorgangers te wijten.

Wat er verder gebeurde, had een kind kunnen uitrekenen.

Toen de tegenstanders van het socialisme zo duidelijk hadden gezegd, dat ze de vara van armoe wilden laten omkomen, werd de geest van solidariteit wakker. De socialistische beweging is nooit een kiesvereniging geweest, ze heeft zich nooit kunnen veroorloven helemaal op zich zelf te staan en elke verwante organisatie zo ver mogelijk van zich af te duwen. Zij kon zich nooit in haar geschiedenis (en ook in onze tijd niet) de utopische dwaasheid veroorloven een stel losstaande organisaties te zijn. Omstreeks 1928 was zij minder dan ooit een kiesvereniging. Troelstra en Oudegeest hadden, populair gezegd, geleerd: wie in de politiek iets wil bereiken, moet op de ketel hakken. In de vakbeweging, in de culturele organisaties, in de politieke partij -overal voelden socialisten: één der onzen, de vara, wordt bedreigd. Nu dienen wij allemaal als een beschuttende wal rondom de bedreigde v a r a te gaan sta?.n. Solidariteit is geen mirakel. Zij was en is nog steeds een rationalisering van de drang tot zelfbehoud.

Aanvankelijk bezette de var a acht uren zendtijd per week. Te weinig, veel te weinig. Acht uren vergeleken bij het veel en veel groter aantal zenduren dat de andere hadden, de socialistische beweging voelde zich gekrenkt.

De socialistische beweging is in ontstaan en groei de uitdrukking van het verlangen naar een rechtvaardig deel in deze wereld. Daarom sprak de eis 'de vara heeft recht op een rechtvaardige verdeling van de zendtijd,' direct tot het socialistische gevoelsleven. Hier geen ingewikkelde theoretische problemen van politiek, economie of financiën. Het was een duidelijke eis van elementair recht.

Op 23 juli 1927 schreef men in het weekblaadje van de vara: 'De ons toebedeelde zendtijd is te gering om daarvan regelmatig een uurtje af te nemen voor onze kinderen.'

Dat begrepen duizenden in het land. Hun reactie was: lid worden van de vara, ook al bezat men geen radiotoestel. Recht voor allen, daar kwam het op neer. Solidariteit.

23