Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

Als we op de ontwikkeling van de techniek letten, voelden we, dat we gelijk hadden. Elke dag werd er iets nieuws uitgevonden. De radio bij voorbeeld. Een mirakel, die draadloze. Maar tegelijkertijd een bevestiging van ons vertrouwen, dat het menselijk vernuft alles tot stand kan brengen.

De gedachte van de radio is al vrij oud, en nog wel in de socialistische beweging. In de socialistische beweging werd voor 1930 een boek van Edward Bellamy druk gelezen.

Hij leefde van 1850 - 1898. Hij schreef vooral boeken over de maatschappij. Die wereld van ons was in zijn jaren heel wat minder leuk dan tegenwoordig. Van de uitbuiting, die toen overal als doodgewoon werd beschouwd, heeft men tegenwoordig geen idee.

Kinderen van zes jaar werkten in ploegendienst in nachtarbeid in fabrieken - wie van de tegenwoordige bromfietsridders en top-of-floppers gelooft dat zo iets nog geen honderd jaar geleden vanzelfsprekend werd gevonden?

Die Edward Bellamy vond het niet doodgewoon en ook niet vanzelfsprekend. Hij ging in zijn eentje achter zijn schrijftafel zitten fantaseren. Hoe zou de maatschappij eruit zien, als hij, Bellamy, het voor 't zeggen had? Een edele geest, die Edward. In 1888 schreef hij het boek dat hem in de hele wereld beroemd zou maken.

Het werd ook in het Nederlands vertaald. 'Het jaar tweeduizend'. Edward vertelt erin van een meneer, die door een ongeluk in een diepe bewusteloosheid valt. Het is 1888 en als hij wakker wordt, staat op de kalender... het jaar tweeduizend. En dan gaat hij beschrijven hoe die wereld er in 2000 uitziet. Wat de mens al niet heeft uitgevonden. In de huizen zit bij voorbeeld een knop aan de muur, en als je daaraan draait, kun je concerten horen, een draai aan de ene knop verbindt je met het ene, en een zwiep aan de andere knop verbindt je met het andere concert. Er is zelfs een... programmablad waarin je kunt lezen wat er zoal te horen is. Dat staat in een boek, dat in 1888 werd geschreven.

Merkwaardige man, die oom Edward Bellamy. Hij heeft de radio voorspeld en zelfs de programmabladen.

Voordat de radio als bron van ontspanning bestond, wist men wel, dat men door middel van draadloze telegrafie afstanden kon overbruggen, zonder draad... afstanden, die zo groot waren, dat de zender en de

13