Partij, aan het eind van haar bestaan was gekomen. ״Afscheid nemen is een klein beetje sterven", zeggen de Fransen. Toen de Partij van ons afscheid nam, stierf er iets m ons en van ons. Wij allen hebben aan ״de Partij" herinneringen, dierbare herinneringen; laat ik enkele van mijn persoonlijke recollecties op papier vastleggen, voordat ze verbleken. De lezer vergeve mij: het zijn zeer persoonlijke mémoires, maar op de een of andere manier zijn al onze individuele ervaringen in ״de" oude partij aan elkander verwant. De lokale verve moge verschillen, de personen mogen andere namen dragen, de omstandigheden mogen niet overal dezelfde zijn — maar wat de ene partijgenoot beleefde, dat hebben we allemaal op onze manier en op onze tijd ondervonden. Het was juist die gemeenschappelijkheid van ervaring, die ״de" oude partij maakt tot wat men tegenwoordig met een van die modewoorden ״lotsgemeenschap" pleegt te noemen.
9