De Partij

vergadering van een voorlopig Partijbestuur, die plaats vond in het gebouw van de N.V. De Arbeiderspers in Amsterdam (waar niets veranderd was; de moffen hadden zelfs de blikken schrijfbureaux niet vernield, helaas), lagen exemplaren op tafel van een brochure, die Jan de Roode gedurende de bezetting had geschreven. ״Verdoolde Herders" heette het geschrift en de eerste zin, waar mijn oog op viel, wat de verstandigste raad, die in maanden had vernomen. ״Men moet niet speculeren met het enige, dat men bezit"; en zóiets kon Jan weten. De Wijze Kater Drees zat er als van ouds aantekeningen te maken in steno, doodbedaard en zo onverstoorbaar, dat men van de overkant van de tafel aan de bewegingen van zijn penhouder kon zien welke letters hij neerschreef. Hij is het prototype van den Nederlander en wij zijn een volk van kalme mensen, dat de hardlopers en de haastigen onder ons alleen maar op prijs weet te stellen, omdat zij den bedaarden onophoudelijk gelegenheid geven duidelijk te laten merken hoe weinig gehaast deze zijn. Terwijl de lieden, die de oorlog en de voorbereiding van de bevrijding van de Londense kant hadden bekeken (het was geen onverdeeld genoegen geweest) in een lang verhaal vertelden wat hen al die jaren door had bezwaard — terwijl de partijgenoten, die onder de moffen hadden gezeten, een beeld gaven van het nieuwe, dat in en buiten de partij was gegroeid — terwijl eerst de ene groep verbaasd uitriep: ״Dat hebben wij nooit geweten", en vervolgens de andere bekende ook niet van alles op de hoogte te zijn geweest.... zdg iedereen hoe bij Kees Woudenberg de organisatieinstincten naar alle kanten begonnen uit te botten. Plannen voor een nieuwe partij-indeling, denkbeelden voor een nieuw program, samenwerking met die groep, fusie met een andere, nieuwe weekbladen.... accoord, accoord, accoord! Maar eerst moest de huiskamer van de S.D.A.P. een beetje op orde zijn. In het gebouw van het Partijbestuur aan de Tesselschadestraat zat een Rijksbureau voor Geneesmiddelen als ik me goed herinner en we leven nu eenmaal in een tijd, waarin een Rijksbureau machtiger is dan de Directeur-Generaal van P.T.T. — en die is machtiger dan Hare Majesteit is me door insiders wel eens verzekerd. Het Partijsecretariaat kroop dus maar zo lang in een paar lege kamers van een huis naast het gebouw van De Arbeiderspers. Met kantoormeubilair, dat een mengelmoes was van oud-Gotisch, old-finish en onge-camoufleerd eerlijk vurenhout van de ordinairste kwaliteit, met schrijf

57