De Partij

Dat Kees de hongerperiode is doorgekomen is niet zo een groot mirakel als het feit, dat hij die moddervette omelet heeft overleefd. Maar toen Kees dan weer zo een beetje bij zijn positieven was gekomen, zei hij opeens zonder dat een woord in het gesprek hem daartoe aanleiding had kunnen geven: ״Zeg, dat is waar ook.... Ik heb tijdens de bezetting heel wat lui ontmoet, die vroeger op Vrijheid Arbeid Brood hadden gescholden omdat het hun niet waardig genoeg was, maar die me nu zeiden, dat wij het in de Commissie van Vijf destijds beter in de gaten hadden gehad dan zij...."

Ik meende, dat de vele colportrices en colporteurs, die hun deel van deze negatieve waardering indertijd ruimschoots hebben ontvangen, thans even tevreden zullen grijnzen als ik deed, toen Kees me dit uit de grond van zijn hart vertelde.

In de Meivieringen heb ik die tanende fut altijd het pijnlijkst gevoeld. Ik schrijf dit ruiterlijk neer, op gevaar af misverstaan te worden. „Wie nooit in een Mei-betoging heeft meegelopen, weet niet wat het socialisme is.... wie alleen maar in een Mei-betoging heeft meegelopen, weet het óók niet", heeft wijlen professor Bonger eens gezegd. De Meidag w4s het hoogtepunt van het partijleven der oude S.D.A.P. De eerste Meivieringen, die ik bijwoonde, vergeet ik nooit. Ik weet niet in welk jaar het was, maar eens stond er in het verslag van de Meiviering in „Het Volk": „De kop van de stoet werd reeds op het Kwakersplein ontbonden, toen de staart op het IJsclubterrein nog moest worden opgesteld." Die zin is me bijgebleven. Hij moet dus wel onder woorden hebben gebracht wat anderen en ik als essence van de Meiviering beschouwden. Vertoon van macht? Ja zeker. We bezaten, en bezitten gelukkig, een drang naar macht. Maar ook bewustzijn van groeiende kracht. We zijn uitgetrokken met weinigen, maar duizenden hebben zich bij ons gevoegd. De stroom rijst al meer en meer. Vandaag weten we het met groter zekerheid dan ooit, eenmaal zullen we roepen: „De zee is bereikt!" Val ik nu ten offer aan de onbeperktheid van het menselijk vermogen tot zelfbedrog, wanneer ik schrijf, dat na een jaar of wat voor mij de ene Meidag op de andere begon te gelijken, als de ene doperwt op de andere? Weken te voren dacht je eraan. Over zoveel dagen is het één

42