De Partij

Koos Vorrink, die tot zijn honderdste jaar tot ״de jongeren" zal worden gerekend. (Maar met die indeling van ״ouderen" en ״jongeren" heeft het in de partij nooit willen kloppen. Want men spreekt van ״den ouden Gerhard" en dan bedoelt men toch eigenlijk den jongen, aangezien hij de zoon is van den werkelijk ouden. En men spreekt van ״den ouden Vliegen", ofschoon die op het laatste congres, dat de S.D.A.P. ooit zou houden, een speech hield met zoveel kracht en vuur, dat menige jongeling er afgunstig op werd.)

Als dan de voorzitter zijn openingsrede van het blad af had uitgesproken, kwamen de Wibauts binnen: het congres was begonnen. De Congrescommissie kwam eerst vertellen, welke congresvoorstellen in de voorbespreking een geruisloze dood waren gestorven of naar het Partijbestuur, de Kamerfractie en de Partijraad waren verwezen, wat op hetzelfde neerkwam. ״De kindermoord is weer in volle gang", zei Jan de Roode bij zulk een gelegenheid eens en het werd een gevleugeld woord. Middelerwijl zaten de doorgewinterde congres-gangers in de zaal en op de publieke tribune te gissen wie van de afgevaardigden nummer één op het sprekerslijstje zou zijn.

Terwijl de ene spreker na de andere het schavotje op het podium beklom, kreeg het congres hoe langer hoe meer het uiterlijk van een parlement, waar niet alle leden naar alle sprekers met evenveel aandacht behoeven te luisteren. Voor sprekers, die werkelijk iets bijzonders te zeggen hadden, of voor redenaars, wier oratorische kwaliteiten genoegzaam bekend waren, had het congres echter een fijne neus. Aan het aantal onderling babbelende congresgangers, die de corridors voor het voeren van particuliere gesprekken gebruikten, kon men altijd feilloos afmeten of de woorden, die van het podium weerklonken, inderdaad de moeite van beluisteren loonden. Zoo zwoegde het congres dan vele uren door een lange, lange rij van sprekers heen, die allemaal ״over en naar aanleiding van het verslag van het Partijbestuur" het hunne hadden te berde te brengen. De partijsecretaris Kees Woudenberg zat achter de tafel en luisterde onbewogen naar de woordenstroom. Af en toe ontsnapte een ondefinieerbaar gebrom aan zijn keel, maar nog nooit heeft iemand te weten kunnen komen of dit geluid een uiting was van instemming, afkeuring, hoon of gramschap. Had de laatste spreker ״Ik dank U, meneer de voorzitter", gezegd, dan pakte Kees een bundeltje paperassen van de tafel, hees zich in het spreek-

28