De Partij

HET CONGRES

J

aren geleden wijdde Albert Hahn Sr. een plaat in de oude Notenkraker aan het Partijcongres. Men zag op de achtergrond een groot vuur branden. Als stralen uit een gestyleerde zon, liepen over de tekening allemaal paden van dat vuur op den lezer toe. Op die paden liepen poppetjes met brandende flambouwen. Het onderschrift luidde: ״En nu met ontstoken fakkels het land in." Albert Hahn heeft vele tekeningen gewijd aan vele congressen van de partij. Platen met kloeke paarden; met forse arbeiders in kielen en losse kragen; platen met vrouwen, met ploegers, met zaaiers, met oogsters. Maar geen van die tekeningen heeft zoveel indruk op me gemaakt als die ene met dat vuur en die fakkels. Zij gaf precies weer wat een partijcongres van de S.D.A.P. altijd geweest is: een plaats waar de afgevaardigden elk jaar de batterijen van hun geestdrift en werklust oplaadden om er dan weer twaalf maanden lang energie uit te kunnen putten. Dat wil niet zeggen, dat de betekenis van een congres als partij-parlement tekort werd gedaan. Mening stond er tegenover mening. Oratorische steekspelen boeiden afgevaardigden en de bezoekers op de gewoonlijk stampvolle galerijen. Als er na dikwijls scherpe debatten eindelijk een resolutie was aangenomen, konden partijgenoten en wederpartijders weten waar ze aan toe waren. De S.D.A.P. wist wat zij wilde en iedereen in het land kon dat voortaan weten. Maar welke kwestie ook aan de orde was en hoeveel moeite het binnenskamers ook mocht hebben gekost om ten slotte tot een standpunt te komen, dat door het hele congres of althans door bijna het gehele congres kon worden aanvaard.... als aan het slot de ״Internationale" werd gezongen, moest ik altijd weer denken aan die oude Notenkraker-plaat: En nu met ontstoken fakkels het land in.

Dan gingen de afgevaardigden het land in. Niet alleen met ontstoken fakkels, maar ook met bundels aantekeningen. Die hadden ze tijdens de zittingen energiek bij elkander gepend. Want in de afdeling wachtte hun nu een nieuwe karwei: ze moesten aan de leden het verslag van het congres uitbrengen. Dat deden ze plichtsgetrouw. Ze zwoegden thuis op hun notities, maakten nieuwe aantekeningen voor een résumé en prepa

*5