Als de dag van gisteren ...

Ben had de rand van de tafel gegrepen, zijn vingers stonden krom, als de klauwen van een roofvogel. 'En dan,' zei Sidney zachtjes en het klonk alsof hij uit een grote holle ruimte tot ons sprak, 'dan heb je in je hoofd iets... iets... alsof je het Gebed voor de Stervenden voor hem zegt, voor de vijand. Je zegt het niet, maar je dénkt het en eigenlijk denk je het ook niet...'

'Een gebed voor een Duitser... voor Amalek, je bent gek... gek ben je,' zei Jankele.

'We zijn allemaal gek...', zei Sidney rustig, 'die piloot in de jager is gek en ik ben gek en iedereen is gek en de hele wereld is krankzinnig en als je dan later boven het doel bent en je hoort de schipper door de intercom zeggen: bomdeuren open... en de bombardier hoor je zeggen: een beetje naar bakboord, nog een beetje... bombs gone... bombs gom... dan kijk je omlaag, waar je nieuwe vlammetjes ziet verschijnen op het donker van de aarde beneden, en dan denk je: welk vlammetje hebben wij nou aangestoken ?' De vrouw van Ben zei schor: 'Wil iemand nog een beetje aardappelpoffer ?'

Aan de wand hing een blauwe helm.^e)'Varden³ stond er in witte letters op geschilderd. 'U bent natuurlijk bij de Luchtbescherming,' zei ik tegen Ben Shapiro om het gesprek op een ander onderwerp te brengen.

'Ik? Ik bij de Luchtbescherming. God behoede en beware me. Ik mag niet, hartkwaal, tenminste dat geloof ik. Nee die helm is van Jankele.'

Ben Shapiro vond dit blijkbaar een goede gelegenheid een beetje te gaan opscheppen met de daden van zijn kostganger.

221