Als de dag van gisteren ...

staat uren lang te sudderen op een vierpits-oliestel, dat aan alles in het kleine keukentje een gouden glans geeft. In een batterij pannetjes en potjes stoven de piepkleine tuinboontjes, in het uitgebraden kippenvet de zoetgemaakte spercieboon-tjes, de peultjes met suiker, de worteltjes en de doppertjes even min zonder smaak of kraak.

Vraagt een werkster van Kattenburg aan een moeder in de Markensteeg, die zo'n feestmaal bereidt: 'Hoe komt het toch, dat bij jullie Jodenmensen het eten lekkerder smaakt dan bij ons soort volk.' Zegt de moeder:

'Als jullie zout bij het eten doet, doen wij er suiker bij.' Als de soep gaar is, gaat moeder gehaktballetjes draaien. Terwijl ze daarmee bezig is, weet ze, dat bij haar kinderen de criminele neigingen aan alle kanten uitbotten. In de Tien Geboden staat: Gij zult niet stelen. Maar wist rebbe Moshe in de woestijn véél van rauwe gehaktballetjes.

Het koken is geen bezigheid, die stilte vereist. Koken eist devotie, maar het is een Westers misverstand te menen, dat echte devotie niet zeer luidruchtig kan zijn. De yiddishe mamma legt haar kinderen uit waarom ze zoveel zout neemt en niet meer, waarom ze zuinig is met beschuit en royaal met gedraaid vet. De kinderen leren. Hun leren is snoepen en hun snoepen is leren. Onderwijl geeft iedereen zijn commentaar op het nieuws. Met voorspellingen, toespelingen en zinspelingen. 'Wat is de zoetste straat in Amsterdam? Nou? Wie het weet krijgt een stukje gember.' 'De Gabriel Metsukade.' 'Wat is de bitterste straat van Amsterdam ?' 'De Frans van Mierikstraat.'

14