Voordat ik het vergeet

STRATEN

Wie op de trans van de Zuidertoren in de Zandstraat staat, aanschouwt de buurt zoals zij is geweest vier honderdjaar lang. Van boven afgezien vallen de architectonische verschillen tussen de huizen weg. De steegjes en slopjes zijn niet zichtbaar. Als een grote ster liggen de hoofdstraten gespreid rondom het Meyerpleitt. Van noord naar zuid de Breestraat; de Weesperstraat is, van de Houtmarkt af, er een voortzetting van. Van west naar oost de Sjoelstraat (de Amstelstraat), die bij de Portugese Synagoge even wordt onderbroken en dan als Rapenburgerstraat verder gaat.

In 1600, in 1939 en in 1937 heeft de buurt, gezien van de Zuidertoren af, hetzelfde gezicht. En de minuscule poppetjes op straat... wie kan van zo hoog weten of Rembrandt van Rhijn over de Breestraat wandelt of Simon Augurkiesman, die in 1900 werd geboren, in 1942 in Ausschwitz werd getatoueerd, in 1945 'terugkwam' en nu, van al zijn familieleden en vrienden beroofd, tussen de vervallen straten vergeefs naar herinneringen zoekt...

De Jodenbreestraat wringt zich door de oude buurt als een lange worst, een kosjere worst. Aan de ene kant staat de vierkante kolos van de Portugese Synagoge, stevig, geducht, solide; gebonden aan de aarde. Aan de andere kant gaat de spits van de Zuidertoren hemelwaartsstrevend uit boven de daken van de Zandstraat en de Moddermolensteeg. Maar de Breestraat laat een kerk in het midden: de Katholieke Mozes en Aaronskerk. De voorgevel staat aan het Waterlooplein, met zware zuilen en rankere pilaren. Hoog boven dat architectonische geweld contrasteren kleintjes en fijntjes de heiligen-beelden tegen de wolken. De achtergevel aan de

64