De wereld is rond, maar mijn zolen zijn plat

ste tekenen van een renaissance te bespeuren, ze hebben jou daar misschien nodig en precies nü zegje, datje met Duitsland niets meer te maken wilt hebben.'

'Er is in Duitsland niets veranderd. Totaal niets! Wat je meent te zien is een schijnbeeld.'

'Je ziet één belangrijke gebeurtenis over het hoofd. Duitsland heeft voor het eerst in een paar honderd jaar de oorlog in zijn eigen land moeten ondervinden.'

'Jawohl, dat en niets anders heeft de heren aan het denken gezet. Wacht maar, voordat jij en ik grijsaards geworden zijn, zullen zij ons vertellen dat zij de tweede wereldoorlog vast en zeker hadden gewonnen als zij maar betere generaals hadden gehad, Russische bijvoorbeeld.'

'Wat moet jij Duitsland hebben liefgehad om het zo te kunnen haten.'

'Iets dergelijks heeft Annie ook gezegd.'

'Zij vindt het verbranden van die foto's abnormaal. De kunst van het leven is niet om het verleden te vernietigen, dat lukt toch nooit, maar om mét het verleden te leven.' 'Annie en ik hebben de laatste tijd nogal wat onenigheid over de opvoeding van Trudi.'

Heinz gaat verder: 'In elk huwelijk is wel eens wrijving maar dit is zolang we getrouwd zijn de eerste keer dat wij echt ruzie met elkaar hebben.'

Omdat ik nog steeds niets zeg, gaat hij verder: 'Ook dit zal je wel niet begrijpen. Ik laat elke morgen Trudie bij mij komen, dan stroop ik de mouw van mijn linker arm op en dan moet zij zeggen: dat hebben de moffen gedaan. Annie wil dat ik ermee ophoud.'

'Je wilt me toch niet vertellen dat de onzin, die je destijds het kind hebt voorgekauwd, elke ochtend moet worden herhaald?' 'Precies.'

'Ja maar, dat is toch absurd.' 'Waarom? Waarom zou dat absurd zijn?'

112