de Spaanse wettige regering aan stukken worden gereten, door Spanjaarden of door Moren, door Duitse bommen of door Italiaanse dumdumkogels. In diezelfde democratische wereld richten geestdriftige, standvastige mensen de internationale brigade op; ze worden echter gehandicapt door hun idealisme. Dat legertje van vrijwilligers zonder dienstplicht en zonder soldij is een uiting van het besef, dat tegen de dictatuur die onenigheid zaait tussen de landen der vrijheid, een universeel verzet geboden is. Ze zijn de voorlopers van een nieuwe tijd, maar die tijd zeifis nog zeer verre. De legionairs van de vrije geest komen van alle hoeken der aarde. Oost is oost en west is west, en in de loopgraven ontmoeten zij elkaar. Met meestal primitieve wapenen staat de internationale brigade naast de Spanjaarden, wier woorden zij niet verstaan en met wie zij toch een gemeenschappelijke taal spreken.
Hemingway schrijft in die dagen: 'Als we het hier winnen, winnen we het overal.'
Riekie de Vries
HET is in die tijd, dat Riekie de Vries mij komt opzoeken. 'Er zijn in Spanje verplegers nodig. Waar kan ik me melden als Rode-Kruiszuster?'
Twee weken later vertrekt zij naar het slagveld. Zonder enige opleiding, maar zo nauw kijken ze niet in een bloedige burgeroorlog. Zij gaat niet onder bescherming van het Rode Kruis. Mocht ze in moeilijkheden geraken, dan maakt dat voor haar weinig verschil, want de Moren die de Christelijke beschaving redden, kan het weinig schelen of een knappe verpleegster de bescherming van het Rode Kruis geniet. In elke oorlog zijn de paarden duur en de vrouwen goedkoop. Maar omdat Riekie evenmin officieel dienst heeft genomen in de krijgsmacht van een buitenlandse mogendheid, behoudt ze ongestoord het Nederlands
99