Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

HIJ GING MET EEN ZWAARD IN DE HAND

Over de Nederlanders in Londen, toen het vaderland kreunde onder de hiel van de bezetter - over het gevecht op leven en dood, toen de lichten waren gedoofd en bittere haat de harten vulde tot over de rand - over Londen in sirene-suit, toen het kraakte en scheurde onder de zwaarte der bommen - over die eindeloze vijf jaren kan men niet schrijven zonder de naam te noemen van die weer-opgestane Geus: Pieter Sjoerds Ger-brandy.

In die donkere en tegelijkertijd lichte jaren heb ik hem leren kennen, zoals hij was onder het veneer van zijn vel. Omdat ik zijn vriendschap heb mogen ontvangen, beschouw ik mij als een bevoorrecht mens. Ik hoop de dag te mogen beleven dat Nederland voor hem een waardig gedenkteken sticht. Het zou moeten staan ergens aan het strand van de Noordzee, want hij wist: op het zoute water van de Westelijke oceanen, en niet in het achterland, d&ér ligt de toekomst van zijn land.

Een zeer bescheiden steentje in dit monument, meer niet, dat wil dit hoofdstuk zijn.

Dit is Nederland in de zomer van 1938. Op school zingen de kinderen van we leven vrij en we leven blij, maar vader moet elke dag twee keer naar het stempellokaal. Het geld is duur, de arbeid te geef. Vijf maal honderdduizend werkgrage mannen lopen in ons land te nietsnutten. De ene helft van Nederland werkt om de andere in leven te houden. De vrouwen zijn vroeg oud van de zorg. Nee, blij is anders. En vrij'!

Vrij zijn we nog wel, in de traditionele zin van het woord. Maar op negen miljoen mensen drukt de loden last van de Duitse dreiging.

Af en toe explodeert in de ochtendkrant een opwindend bericht: Adolf de Schreeuwer en Hermann Hangbuik hebben slaande ruzie, nu zal het duizendjarig derde rijk wel spoedig voorbij zijn.

Uit goede bron vernemen wij dat een aanslag op Adolf wordt voorbereid, zijn dagen zijn geteld. Onze eigen correspondent meldt dat de opvolging al gereed staat, het is nu nog slechts een kwestie van weken.

Hoe machtelozer de mens, hoe sterker zijn hoop op het wonder.

En ja hoor, één keer wordt er inderdaad een echte aanslag op het leven

7