Niemand die het antwoord weet

wel. Maar de tekening van de bladzijde met de letter B, die ik eerst zo duidelijk voor me had gezien, ontsnapte aan mijn hand. Soms had ik moeite me te herinneren, dat een kudde zilveren lammetjes het centrale motief zouden vormen. Wel moest ik onophoudelijk aan mijn vader denken. Dat was vreemd, omdat hij tot dusver geheel uit mijn gedachten was weggejaagd. Moeder, die geen bezoekuur oversloeg, probeerde weliswaar vaak genoeg het gesprek op hem te brengen, maar ik weerde af. Als ze zei, dat hij echt verdriet had, haalde ik onverschillig mijn schouders op. Bij wijze van zeggen, de keren, dat ik aan hem had gedacht sinds ik in het gesticht was, zou ik op de vingers van één hand kunnen tellen. Maar nu dacht ik onophoudelijk aan hem. Het ergerde mij vooral omdat ik niet begreep waarom juist hij kwam spoken, terwijl ik toch al in een zo grote verwarring was verstikt. Ik dacht beslist niet met liefde of genegenheid aan hem. Op een onberedeneerde wijze gebruikte ik hem als kapstok voor mijn verwijten en vooral voor de gevoelens van verzet, die ik op geen enkele andere wijze kwijt kon. Het gesticht met zijn zalen en zaaltjes vond ik beklemmend klein. Ik moest voortdurend de neiging onderdrukken tegen stoelen of tafels te schoppen. Ik leed aan slapeloosheid, haat en wraakgevoelens hielden me wakker. Gevoelens van protest en verzet worden klein geboren, maar ze worden spoedig volwassen. Ik liep door het gesticht met een dwanggedachte: de onderste panelen uit alle deuren te schoppen. Die haat tegen deurpanelen en de haat tegen mijn vader waren identiek, hoe vreemd dat ook moge klinken. De geschiedenis met de foto's was, zoals te begrijpen valt, spoedig genoeg in het hele gesticht bekend. Weliswaar had ik tegenover de directeur geloochend dat ik ooit foto's had bezeten en de directeur had nooit het tegendeel kunnen bewijzen, maar mijn medeverpleegden begrepen dank zij een zoveelste zintuig opperbest, wat er in werkelijkheid was

84