Niemand die het antwoord weet

Als mensen stille eenzame plekjes zoeken, waar ze, al is het niet langer dan enkele ogenbikken, ongestoord samen kunnen zijn, dan vinden ze die altijd. In het Voorgesticht was meer vrijheid. Er was wel toezicht, maar het wantrouwen was er niet zo systematisch deel van de atmosfeer. In het Achtergesticht zaten de onverbeterlijken of zij, die nog moesten bewijzen, dat ze niet onverbeterlijk waren. De verpleegden, die goed oppasten mochten in het Voorgesticht, zij kregen een kans om zonder al te streng toezicht te bewijzen, dat ze op de lange duur misschien wel weer in vrijheid de mensenmaatschappij zouden kunnen ingaan.

Met dat al was er tussen veel verpleegden een meer dan geestelijke vriendschap gegroeid. Er werd geknoeid en gerommeld en gerotzooid. De verplegers wisten het opperbest, maar ze zeiden niets. Je kon uithalen wat je wilde, als het maar niet gemerkt werd... dat was ten slotte ook voorbereiding voor de vrije maatschappij. In die wonderlijke schijnwereld, waar het verschil tussen echt en on-echt, zoek was, vormden Jan en Gerard een stel, zoals dat heette. Jan bleef de huilebalk, die hij altijd was geweest ('Ik ben helemaal behaard, en ik ben toch een vrouw, een vrouw'.) en of Gerard meer in hem zag dan een willige vrijer, kon ik niet beoordelen.

Toen mijn bladzijde met de letter A klaar was, werd het pronkje in de grote zaal tentoongesteld. Iedereen keek en prees me. Maar Gerard was zo uitbundig in zijn lof, dat ik er konfuus van werd. Jan stond er bij met een van woede misvormd gezicht. Even later wist iedereen, dat Jan en Gerard slaande ruzie hadden. Voor mij was deze ruzie zeer bedenkelijk, omdat Jan fluisterend, maar luid genoeg, dat ik hem kon verstaan, toespelingen ging maken op zekere foto's. Alleen Gerard kende mijn geheim. Het was dus Gerard die gekletst had. Ik voelde mijn veilig en rustig bestaan van de laatste maanden wankelen. Als de foto's werden gevonden, zou ik

81