Niemand die het antwoord weet

daar komen sombere gedachten van en van kwaad tot erger. Al waren de slaapkubiekjes met hun zwaaideurtjes dan zo afgesloten als een openbaar urinoir, je lag er voor je rust en ze lieten je er met vree. De dag- en nachtbewaking op de slaapzalen voorkwam dat het daar tot wilde tonelen kon komen, al gebeurde er stiekem nog genoeg. Tien uur kropen we onder de wol. Tot half elf mochten we met elkaar praten. Dat deden we fluisterend, door de dunne wandjes heen. Op deze manier heb ik lange en vertrouwde gesprekken gevoerd met dominee Jorissen. Hij had met kleine meisjes geknoeid. Hij was aan de alcohol verslaafd. Als hij boven zijn merk lag, was hij helderziend en -horend. Op zekere dag hoorde hij een stem uit de hemel, die hem zei, dat hij zijn vrouw moest verdrinken. Vele keren heeft hij me verteld hoe hij dat hemelse bevel ten uitvoer had gelegd. Toen hij later naar een krankzinnigengesticht was verhuisd, heb ik hem echt gemist. Aan de andere kant van mijn kubiekje lag een Rotterdamse jongen, die het erg moeilijk had. Voor meisjes voelde hij niet en voor jongens evenmin. Maar als hij langs een slagerij liep en hij zag het blote rode vlees van de dooie koeien, werden zijn lusten gewekt. Dan was hij de hele verdere dag onrustig, tot de avond viel. Vuur stemde hem rustig. Hij was een pyromaan. Als hij ergens brand had gesticht, kon hij de dode koeien een tijdje vergeten. Het samenzijn met zoveel gestrande en kaduke levens, stond me niet tegen. Waarom zou het? Ik heb nooit laatdunkend kunnen neerzien op mensen, die met een of ander mankement door Onze Lieve Heer op de aarde zijn neergezet. Hij is een Grote Grappenmaker, maar ik heb nooit om Hem kunnen lachen. Was ik niet zelf éen van zijn uitverkorenen? De eigenschappen van mijn medeverpleegden, dat wat de gewone mensen 'afwijkingen' plegen te noemen, aanvaardde ik. Wij behoren nu eenmaal tot het beeld van de wereld. Ik laat me niet voorstaan op een bijzondere compassie voor mijn

70