Niemand die het antwoord weet

Als kind wist ik: moeder beschermde me daar, in de slaapkamer. Hoe kocht ze zijn woede af? Het moest iets ontzagwekkends zijn. Zij onderging het vreselijke, het onbekende, het angst-aanjagende om mij het gevoel van veiligheid terug te geven.

Nieuwsgierig was ik naar wat zich in de slaapkamer afspeelde. Of die nieuwsgierigheid sexueel-getint was. .. ik zou op die vraag geen antwoord kunnen geven. Wèl hebben sexuele gevoelens vrij vroeg in mijn leven een rol gespeeld. Mijn bijzondere handicap was, dat ik goed kon tekenen en het graag deed. In de eerste klas liet juffrouw van Zijl mijn anatomische tekeningen bij alle juffrouwen en alle meesters rondgaan.

De autochtone bevolking van ons dorp was katholiek, door de eeuwen trouw, maar de roomsen waren klanten van de goedkope volksslager. Daar keken wij op neer. Vader had een hekel aan alles wat de pastoor gehoorzaamde. Hij treiterde er moeder mee, die immers van roomse kom-af was. Ze deed of ze zich van al dat gescheld en geschimp niets aantrok. Kwaad werd ze pas als hij begon over een kapelaan, die ze in Brabant moet hebben gekend, toen ze nog een meisje was. Als vader en moeder flink ruzie met elkaar hadden, bracht hij op zeker ogenblik die priester ter sprake. Hij moet, volgens vader, een ondernemende jonge man geweest zijn. Op bijna succesvolle wijze had hij moeders eerbaarheid belaagd. Als vader hoonde: 'Jij met je mooie kapelaan', werd ze wit van drift.

Vader werd gefolterd door jaloezie. Hij was naijverig op iedereen, omdat hij meende, dat iedereen zich van hem de meerdere voelde. Zijn jaloezie in het huwelijk had de grens der redelijkheid verre overschreden. Hij was zeer wantrouwend, maar bij vlagen. Het kon dagen, weken, soms maanden goed gaan, en dan op een morgen legde hij geen geld voor

11