Amsterdam, je hebt een zoute smaak

ringkar; daarvoor had moeder me twee centen meegegeven. Eén zoute haring in dunne mootjes gesneden en mét de kop. In ons gezin van zes personen (drie volwassenen en drie kinderen) werd die haring eerlijk verdeeld. Ongelooflijk hoeveel boterhammen je met de flentertjes van één zoute haring kunt beleggen. Grootmoeder bezat een onvervreemdbaar prerogatief: de kop, het kopsmootje en het rugvinnetje waren voor haar, ze beweerde, dat dit de lekkerste delen van de haring zijn, de rest lustte ze niet. Ik dien erbij te vertellen, dat de buik en hom of kuit van de haring ook werd gegeten. Grootmoeders specialiteit was:

'Duitse koffie'. Een brouwsel met een veeg cichorei, kaneel, kandijklontjes, een snuifje zout, een heel klein beetje koffie en aangelengd met melk, die in de ketel werd meegekookt. Koffie werd namelijk nooit gezet, maar gewoon gekookt. Er werd altijd gekibbeld omdat de gaatjes van het zeefje niet fijn genoeg zouden zijn: daardoor kregen de laatste kopjes uit de ketel een kwak gronderige modder mee... maar wat wil je, gronderige koffie is ook koffie en arme mensen koken met koud water. ■:••■׳>

Als er 's middags na vieren een kopje thee of koffie werd gedronken, was het meestal een droge receptie; een koekje kwam er niet aan te pas. Dat werd bewaard tot 's avonds. Het warme avondeten volgde een rooster, dat voor alle eeuwigheid was vastgesteld. Maandag: aardappelen en een of andere groente, dinsdag: gepelde garstsoep met prei erin, aardappelen en groente, woensdag: pannekoeken, donderdag : vis (we waren bevoorrecht, want tante Bloemie dreef een viszaak en stuurde haar moeder elke week trouw ge

86