Er groeit gras in de Weesperstraat

delen? De synagogen aan het Meyerplein zijn niet de enige kerkgebouwen, die in de oorlog zijn verwoest. Als je het nuchter bekijkt: wat is een kerkgebouw wanneer het heeft opgehouden een kerk te zijn? Een gebouw, meer niet. Ergens in Londen, in de wijk van Holborn, weet ik een heel oud Engels kerkje te liggen. Je komt er door een slurfachtig gangetje, dat met een holletje van een poortje tussen de grote zakengebouwen uit komt. Van het kerkje hebben ze, jaren geleden, een kroegje gemaakt. Je zit in de oude kerkbanken te péren en boven op de preekstoel pronkt een groot bruinver-weerd wijnvat. 'Amontilliado' staat er op geschilderd. De port smaakt er verrukkelijk en geen sterveling is zo sentimenteel om te huilen, wanneer hij denkt aan de bestemming van het gebouw, vroeger. Wanneer je de geschiedenis van Amsterdam een beetje kent, kun je heel wat gebouwen opnoemen, die vroeger godshuizen waren. En wat zijn ze nu? De Kleine Comedie bijvoorbeeld. Of een garage in de binnenstad; of een tentoonstellingsruimte. Wees niet sentimenteel; eertijds hokten de mensen bij elkaar in de buurten, die tegenwoordig het centrum van de stad zijn, maar daar zij nu de kantoren gevestigd, zakenpanden noemt men dat; de mensen zelf zijn naar de buitenste rand verhuisd, dus het is nogal logisch, dat er kerkgebouwen komen leeg te staan. Zou je al die gebouwen op de monumentenlijst willen zetten? Monumentenzorg? Veel van die monumenten zullen iedereen een zorg zijn. Zie je wel, ik had nooit moeten beloven, dat ik dat stukje zal schrijven. Trouwens, de foto's zullen waarlijk wel genoeg te zien geven. Toen de fotograaf in de kerkruimten van het Meyerplein kwam, mompelde hij voortdurend: 'Grote genade, dat is verschrikkelijk... dat is verschrikkelijk.'

30