Er groeit gras in de Weesperstraat

gedacht. Ik dacht: voor mij is het op de Paasheuvel begonnen; wat we daar hebben geleerd, breng ik hier in praktijk.. En al mijn haren gaan steil overeind staan van ontroering. Koos is dood. Wat blijft er over van al zijn zwoegen en sloven, wanneer een mens uit het gelid valt? Een afscheidsbijeenkomst, een beetje orgelmuziek, redevoeringen en uit is het. Maar Koos was een bevoorrechte; zijn voetstap blijft een beetje langer staan in het zand aan de kusten van de oneindige zee. Is het dan in Nederland begonnen? Op de Paasheuvel nog wel? Nou ja, bij wijze van spreken dan. Het begin ligt heel ver in het verleden, diep begraven in de harten van mensen, die geboren worden met de drang hun kinderen een wereld na te laten, die een stukje beter zou zijn dan die, welke zij aantroffen. Op de Paasheuvel in Vierhouten is het begonnen... of in China. Wie kent de waarheid en wat is het verschil? Dezelfde storm, die de bomen velde, droeg ook het zaad verder. Eén zaadje is opgeschoten in Israël. De tweede keer:

Wc zijn een avond te gast in de middelbare landbouwschool Kfar Hayarok. Het is de avond van vrijdag, als bij het licht der eerste sterren Sabbath, de bruid, door het land gaat. Sabbathavond. Vierhonderd jongens en meisjes. De zaal is jolig en rumoerig. De gasten uit Nederland zitten er een tikje schutterig bij. Iedereen weet wat de ander denkt, en niemand zegt het hardop. Wel vertellen ze elkaar luidruchtig, dat de wandschilderingen zo mooi zijn. En telkens dwalen ze af. Kijken ze naar die levensblije jongens en meisjes, die lachen 'alsof er geen dood bestaat', die miljoenen van dezelfde kinderen op de gruwelijkste manier heeft verzwolgen. Dan valt er een grote stilte in de zaal. Sabbath, de bruid treedt

199