De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

Natuurlijk moest ik foto's zien, tjonge, tjonge, wat is die Maria dik geworden, maar dat zei ik niet hardop, en wat heeft die Juanina een prachtige mooie donkere ogen; dat vertelde ik hem natuurlijk wél en hij dankte me ontroerd voor het compliment, muchas gracias, al had het kind de ogen van de moeder, tenslotte was hij de vader, nietwaar?

Hij studeerde nog steeds voor verpleger, maar klaar was hij nog lang niet. Vervolgens gaf hij mij een vluchtig, maar desalniettemin uitvoerig overzicht van alles wat er sinds onze laatste ontmoeting destijds op het Troelstra-Oord was geschied, in Spanje in het algemeen, in zijn organisatie in het bijzonder en in zijn gezin met name. Ik kan niet zeggen, dat het relaas me verward voorkwam, want ik begreep er drie kwart niet van, zoveel locale kleur was in het schilderij verwerkt, maar ik geloof niet, dat hij omtrent mijn belangstelling enige verwachting had gekoesterd. Het deed hem goed, dat hij zijn alleenspraak in mijn bijzijn kon houden; uitsnikken en de pols laten voelen, heet dat.

Daarop heb ik hem in een taxi gehesen en naar het Betondorp gezeuld, waar ik destijds woonde. Zo kon ik de plicht der gastvrijheid betrachten en hem meteen laten zien, hoe nu eigenlijk volkswoningen in Nederland eruit zien. Het tuindorp vond hij een juweel, vooral de betonnen blokkendozen met de platte daken, die hem meer bekoorden dan de huizen, die met pannen zijn gedekt. Van het systeem der bouwverenigingen en de wijze waarop de woningbouw betaald wordt, begreep hij niets. Het is hem op vele wijzen uitgelegd. Toen hij, twee dagen later, uit Nederland vertrok, begreep hij het nog niet. Dat het op een of andere wijze mogelijk kon zijn met zo weinig geld zoveel en zulke mooie huizen te bouwen, ging ver boven zijn vilten hoedje.

De grootste aandacht echter had mijn radiotoestel. Hij vond het curieus, dat hij aan zoveel huizen antennes bevestigd zag. Zoveel weelde voor eenvoudige arbeiders! Hij zuchtte van onbevredigde begeerte. Zijn verbazing verschafte mij natuurlijk een schone gelegenheid over de Vara te spreken; en de socialisten hebben in Neder -

90