De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

Ik begon een verhaal op te lepelen over de woningbouw; wc zaten in Amsterdam toen juist in die periode van de nieuwe prachtige wijken van het Nieuwe Zuid en de Tuindorpen. In mijn onverstandige overmoed waagde ik me zelfs aan de vertaling van de woordspeling 'Wie bouwt? Wibaut!' Maar die poging werd een jammerlijke mislukking. Victoriano snapte er niets van. Maar hij begreep me weer opperbest, toen ik zei dat hij toch nodig iets meer van Nederland moest gaan zien.

'Si... si...'

Het was intussen goed donker geworden en hij begon opeens weer over de kwalijke stoffen, die de bomen uitademen. Hij was oprecht bang! Hij haalde zijn zakdoek te voorschijn en hield die voor mond en neus.

'Laten we teruggaan,' zei hij, halfluid achter de katoenen lap.

We sjokten het eindje terug. Toen we de grote deur waren doorgegaan en in de gang stonden, haalde hij voor het eerst weer diep adem. Hij was verrast, dat hij nog leefde.

Van alles, wat ik hem tijdens de wandeling had verteld, schijnt mijn verhaal over de nieuwe woonwijken en de mooie huizen wel de diepste indruk op hem te hebben gemaakt. Hij begon er althans diezelfde avond weer over. En hij betrok iedereen in het gesprek.

Hij probeerde in een minimum van tijd een maximum van ency-clopaedische kennis omtrent de volkshuisvesting in Nederland te vergaren. Hij stelde iedere kenner van het vraagstuk op een zware proef. Hij bezat een goed verstand, en een zeer critische zin. Slechts af en toe schreef hij een paar getallen op; met cijfers had hij blijkbaar moeite. Tegenspraak in de inlichtingen, die hem werden verstrekt, ontdekte hij onmiddellijk - ook, wanneer er in het geheel geen tegenspraak was. Dan was het moeilijk hem ervan te overtuigen, dat zijn onwetendheid hem parten speelde. Koppig hield hij vol, dat hij gelijk had; wantrouwig bijna. Juist omdat hij van het onderwerp bijna niets wist, wekten zijn stijfkoppige tegenwerpingen eerst een weinig lachlust en daarna veel wrevel. Het viel niet gemakkelijk rustig te blijven, wanneer deze ruziemakende fanatieke betweter, probeerde vol te

8!