De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

rieuren wordt gecontroleerd. Wanneer hij de naleving van de voorschriften niet zo nauw neemt, verminderen de vleesspij zen in voe-dings-waarde noch in kwaliteit. De gelovige Israelieten, die in misplaatst vertrouwen op een onverantwoordelijke 'schochet', vlees van geslachte dieren zouden eten, die niet volgens strenge regelen zijn gedood, weten niet, dat zij een ritueel voorschrift overtreden. Een goede 'schochet' echter acht zich persoonlijk verantwoordelijk voor de naleving der spijswetten door de onbekenden, die op zijn toezicht vertrouwen.

In de wereld van de naar strenge voorschriften levende orthodoxe Joden, is de 'schochet' de drager van het zedelijke motief, dat moderne mensen 'dienst aan de gemeenschap door persoonlijk verantwoordelijkheidsgevoel' plegen te noemen. Het is geen beroep, dat zijn beoefenaren spoedig kans biedt tot de hoogst-aangeslagenen in de vermogensbelasting te gaan behoren. Niet materieel gewin, maar plichtsgevoel en zorg voor het geestelijk welzijn van de medemens kenmerken de goede 'schochet'.

De vader van Nehemia de Lieme was zo'n goede 'schochet'. Elementen uit het karakter van deze man zijn, op een geheel ander plan, in de persoonlijkheid van de zoon terug te vinden.

Familieleden weten te vertellen, dat deze 'schochet' een zeer belezen man was. Dat blijkt trouwens uit de omstandigheid, dat hij in 1903 een vertaling uit het Hebreeuws het licht deed zien: 'Handleiding voor het rituele slachten en het onderzoek.'

Voor degenen, die het Joodse milieu, hetzij uit eigen levenservaring, hetzij uit de literatuur kennen, valt het niet moeilijk zich voor te stellen hoe het in het gezin De Lieme aan de Houtmarkt in den Haag uitzag en toeging. Zin voor het familieleven is een der sterkste eigenschappen in de Jood, zeker in de Jood-in-de-verstrooiing. Joodse romans en Joodse vertellingen zijn in overwegende mate 'bin-nenshuis'-schilderingen. De vrije natuur, de open lucht neemt er slechts een secondaire plaats in.

De oude vader regeerde dat gezin als een patriarchaal stamhoofd. De zoon voegde zich naar dat vaderlijk gezag met een volgzaamheid,

56