De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

zondere makelij. Maar toen de worstelaar begreep, dat het rationele element uit zijn denken hem niettemin voor een beslissende keuze stelde in de practijk des levens en men in redelijkheid verwachten zou, dat de synthese van het socialisme De Lieme in haar greep zou knellen, ontweek hij wederom en keerde alleen huiswaarts. Het contrast, noodzakelijk complement van het eeuwige alleen-zijn, verbood hem een keuze te doen; verbood hem de ontrouw aan de onbegrensdheid van zijn profetische visie. Misschien is de meest aangrijpende dialek-tiek in zijn leven wel het drama, dat de practische organisator en koele politicus zijn schuld moest delgen in het meest individuele opvoedingswerk, dat hij voor de Nederlandse arbeidersbeweging heeft geschapen. Hoe symbolisch deze Centrale Arbeiders Verzekeringsbank als mausoleum voor een man, die het heimwee naar de verte bleef koesteren als een kind een stuk speelgoed.'

Hoe is deze man juist tot de Centrale gekomen?

Van de jeugdjaren van Nehemia de Lieme is niet heel veel bekend. Hij stamde uit een oud Joods geslacht van priesters; hij was trots op die afkomst.

De historicus Alexander Bein heeft aan het leven van De Lieme een uitvoerige studie gewijd, die in verkorte vorm werd afgedrukt in het extra-nummer van De Joodse Wachter van 14 Juni 1952, welk nummer geheel aan De Lieme is gewijd. Het draagt de prachtige titel: 'De carrière van een geweten'. Professor mr. I. B. Cohen, die in het bezit was van de volledige tekst van deze biografische studie, stelde die welwillend te mijner beschikking. Een aantal bijzonderheden, die in dit hoofdstuk zijn verwerkt, werden aan deze studie ontleend.

'Schochet' was de vader van Nehemia de Lieme. De 'schochet' is de man, die toezicht oefent op het slachten van dieren, zodat geen enkel voorschrift van de strenge Joodse spijswetten wordt overtreden. Dit beroep vraagt van zijn beoefenaren een groot gevoel van verantwoordelijkheid dat geschraagd wordt door een diep godsdienstige geest. De 'schochet' werkt meestentijds zonder dat hij door supe

55