De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

dat zij hem nooit hebben gekend, nooit werkelijk hebben begrepen.

Ergens in de wereld, her en der verstrooid, liggen honderden en honderden brieven, die hij in de loop van zijn leven heeft geschreven. Over politiek. Over economische en financiële vraagstukken. Over acute gevaren, die hij voorzag. Over dreigingen, die hij vreesde.

Voor de kennis der moderne geschiedenis zou het ongetwijfeld nuttig kunnen zijn, indien in een aantal Nederlandse, Engelse, Amerikaanse, Franse en Israelische kranten een oproep zou verschijnen: willen al degenen, die brieven van Nehemia de Lieme in hun bezit hebben, deze schrifturen opzenden?

Hij was een ijverig schrijver van brieven. Een fanatieke 'beweger' van menselijke machten.

Nehemia de Lieme was, toch reeds dubbel-natuur, nog extra gecompliceerd, omdat hij behalve internationalist en Zionist, ook een warmvoelend Nederlander was.

Zijn correspondentie met judge Louis D. Brandeis in New York bijvoorbeeld, zal, zo zij ooit pubhek kon worden gemaakt, meer inzicht geven omtrent de achtergrond van allerlei vraagstukken, die de wereld na de oorlogsjaren van 1914 tot 1918 beroerden. Het is wel zeker, dat uit deze correspondentie eveneens zal blijken, welke belangrijke diensten Nehemia de Lieme gedurende die moeilijke periode getracht heeft Nederland te bewijzen.

Maar de onmiddellijk-zichtbare diensten, die hij Nederland heeft bewezen, zijn in De Centrale en in haar werkzaamheden op velerlei gebied gekristalliseerd.

Voor de oppervlakkige oordelaar die wel eens iets heeft vernomen van de giften, die De Centrale uitdeelde, kan het lijken alsof de weldoener Nehemia de Lieme aan de socialistische beweging in de eerste plaats heeft gedacht, omdat hij zelf socialist zou zijn geweest. Dat is een misvatting.

Het onbegrijpelijke in deze man is juist, dat hij, die zo onnoemelijk veel aan de socialistische beweging deed schenken, zelf géén socialist was. Hij was progressief en zeer radicaal-liberaal.

Een man, die het initiatief neemt tot het doen schenken van vorste

52