De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

'.. J'ereplaats in 't dankbaar hart.'

In het vertrek van het gebouw der Centrale, aan de Rijnstraat in den Haag, waar de Raad van Commissarissen bijeenkomt, hangt een groot schilderij. Isaac Israels heeft het gemaakt. Het vertoont de beeltenis van Nehemia de Lieme. Van de man, zoals de mensen op kantoor, de mensen in vergaderingen, de mensen thuis, hem kenden.

Over deze man heb ik met velen gesproken.

Ik heb geprobeerd hem te zien door de ogen van anderen. Een beeld op te bouwen van een zeer opmerkelijk mens. Een raadselachtig mens, in menig opzicht.

Ik stel me voor, dat er ter weerszijden van dat schilderij van Isaac Israels, twee aanvullende schilderstukken moesten hangen.

Het ene, dat in beeld moest brengen wat Palestina voor De Lieme en wat hij voor 'Het Land' heeft betekend.

Het andere schilderstuk moest het Nederlandse deel van dit werkzame leven verzinnebeelden.

Ik verbeeld me, dat iemand, die dat imaginaire drieluik zag, misschien nader tot deze merkwaardige figuur zou komen. Nochtans weet ik, dat het beeld niet volledig zou zijn.

Sprekende met de velen, die hij heeft gekend (hoe weinigen hebben hém gekend) drong zich aan mij voortdurend de vraag op: what made Nehemia de Lieme tick?

Zeker, dat denkbeeldige drieluik zal ons iets meer kunnen laten zien van de achtergronden van de mens. Maar zo hij zelf al een vermoeden heeft gekoesterd van de mystieke bronnen, waaruit hij werd gevoed, hun diepte vermag niemand te peilen. In de maanden, toen ik trachtte enkele bouwstoffen te vergaren voor het beeld, dat ik van hem wilde vormen, heb ik soms moedeloos de typewriter ter zijde geschoven. Het werk wilde niet lukken. Een ongrijpbare beeltenis. Degenen, die hem het naast stonden, erkennen liefdevol,

5i