Tussen speurders en spionnen - Avonturen van Dirk Poldervaert

'Waarom ga je eigenlijk mee, als je toch niet weet wat je moet vragen?' klaagde hij.

'Ze zeggen', zei Dirk, 'dat ze de eerste politieke emigranten zijn van de tweede wereldoorlog, en die is nog niet eens uitgebroken.' 's Avonds vertelde Dirk thuis wat er die dag was gebeurd. Hij had zijn vader en moeder niet onkundig gelaten van de wonderlijke afloop der poging om in de oefenkelder te kijken. Nu hij de gesprekken van de mannen uit Praag weergaf, zei zijn vader: 'Wat voor jullie zaterdagavond een soort indianenspelletje geweest is, gaat voor de mensen in Praag bloedige werkelijkheid worden. Ik kan niet geloven, dat de Tsjechen zich rustig laten afslachten. Van de eerste wereldoorlog herinner ik me nog hoe ze onder Masaryk in het geheim hebben gewerkt. Eeuwen lang hebben ze tegen onderdrukking moeten vechten, soms openlijk, meestal in het geheim. Daardoor zijn het geboren samenzweerders geworden. Als de Duitsers Praag inpikken krijgen ze er een harde dobber aan.' Maar het bloed van onschuldige mensen zal bij stromen worden vergoten!' 'Ik heb je nog nooit zo pessimistisch gehoord, man', 'Soms lig ik er 's nachts over te piekeren, en wil je wel geloven, dat ik af en toe denk, dat de oorlog als een soort bevrijding zal komen?' 'Bevrijding', zei Dirk, 'bevrijding waarvan?'

'Van de ondraaglijke spanning jongen', zei Dirk's moeder, 'de spanning van de zenuwoorlog lijkt me af en toe erger dan de oorlog zelf.'

Dirk had het gevoel, dat geen enkel jaar van zijn jonge leven zo snel was voorbijgegaan als het jaar 1939.

Daardoor leek het alsof de dagen van het jaar 1939 veel korter waren. Hij leefde intens mee toen in maart Tsjecho-Slowakije inderdaad door de Duitsers werd bezet. De mannen van de omroep uit Praag, die hij destijds met Gijs op Schiphol had afgehaald schreiden als kinderen toen ze door de radio hoorden hoe de Duitsers de stad aan de Moldau binnentrokken. Wat later brachten de films in de bioscoop schokkende tonelen, die zich in de Praagse straten hadden afgespeeld. Het Nazibeest koelde zijn woede op de bevolking. De bezetting van Praag was een goede week oud, toen de Tsjechen afscheid kwamen nemen.

'Erg vriendelijk, dat jullie ons die paar maanden gastvrijheid hebt verleend. Maar wij gaan naar Engeland. We gaan daar op de zenders van de B.B.C. ons volk toespreken.'

'Ze blijven niet in Nederland', zei de Kreeft somber, 'dat voorspelt weinig goeds.'

'Nederland is neutraal', zei Dirk.

71