men, het bureau wat beter in te richten en de propaganda nu eens voor het eerst enigszins behoorlijk te organiseren. Zwertbroek dorst het aan op de toen nog ietwat wankele grondslag de functie van bezoldigd secretaris te aanvaarden en per 1 Maart 1928 werd hij dan ook door het in Februari van dat jaar in Den Haag gehouden congres benoemd. De fenomenale groei van de vereniging maakte het echter noodzakelijk in September 1928 een tweede bezoldigd bestuurder aan te stellen. Dat was ik.
In December 1928 verhuisden we naar Hilversum. Daar kregen we ons eerste ״echte kantoor"... en schrijfmachines, telmachines, frankeermachines, stencilmachines en alles wat bij een modern bedrijf behoort.
In 1930 bleek het noodzakelijk een bezoldigd voorzitter te benoemen. Na Levinus van Looi had Christiaan van Doorn en na hem Simon van der Woude het voorzitterschap waargenomen. Als eerste bezoldigd voorzitter benoemde de Verenigingsraad in 1930 Arend de Vries."
Met drie bezoldigde bestuurders in vaste dienst, een staf van organisatorisch en administratief personeel en een uitgebreid kader van onbezoldigd bestuurders in de verschillende verenigingsinstanties — met een omroepbedrijf, dat over een eigen orkest, eigen toneelspelers etc. beschikte — met een weekblad, dat in een steeds stijgende oplage huis-aan-huis werd bezorgd bij de leden, die aan de bezorgers zowel het abonnementsgeld voor het blad als de verenigingscontributie betaalden, met welke het Hoofdbestuur organisatie en omroep financierde — met een zeer hartelijke, maar daarom niet minder zakelijke samenwerking tussen haar en de N.V. De Arbeiderspers, de uitgeefster van het weekblad — met een grote goodwill in de verschillende delen van de democratisch-socialistische beweging van Nederland — bereikte de V.A.R.A. in enkele jaren tijds de positie van een in financieel opzicht sterke organisatie, die stevig op eigen benen staat en welker plaats en werkzaamheid allerwege waardering oogst, ook bij degenen, die aanvankelijk aarzelend hadden gestaan tegenover de nieuweling in het grote gezin der socialistische beweging.
De V.A.R.A. was in zekere zin een hybridisch wezen. Zij was tegelijkertijd vereniging en omroepbedrijf.
84