Hier is de VARA

verschillende omroepverenigingen, die aldus verder van elkander zouden worden gedreven.

Het is voor die geschiedschrijving goed een stukje over te nemen uit een artikel, dat verscheen in het blad van de V.A.R.A., dat aan de viering van haar eerste lustrum (De Radiogids 1 November 1930) was gewijd.

״De V.A.R.A. staat nog steeds op het standpunt, dat er in de omroep elementen zijn, die gemeenschappelijk kunnen worden verzorgd en die gemeenschappelijk beter kunnen worden verzorgd... De V.A.R.A. betreurt het, dat er zulk een scherpe gescheidenheid bestaat tussen de verschillende omroepverenigingen bij de programmasamenstelling. Wij zullen echter allen dienen te erkennen, dat het uitblijven van deze samenwerking het gevolg is van het feit, dat de tegenstanders van de V.A.R.A. nog steeds hopen haar ten onder te kunnen brengen, en dat zij daarom niet wensen de invloed der moderne arbeidersbeweging op omroepgebied reeds thans in een onderlinge samenwerking te erkennen en te consolideren."

En verder leest men in dat artikel:

״De toekomst aanschouwende zien we, dat onze eerste en voornaamste taak thans zal zijn, op de grondslag van onze volkomen gelijkberechtiging met andere volksgroepen, samenwerking op het gebied van de omroep tot stand te brengen en alle luisteraars, die deze samenwerking oprecht wensen, in onze organisatie te verenigen, opdat zij zo machtig worde, dat zij niet meer is te weerstaan."

Al was het dan, van hun beperkte gezichtspunt uit gezien, geen domme tactiek, dat de zakenlieden van de N.S.F., later H.D.O.-A.N.R.O.-A.V.R.O., hun commerciële belangen koppelden aan de gevoelens der kleurloze neutralen — als ze even verder dan het week-end hadden gekeken, zouden ze ras tot de conclusie zijn gekomen, dat hun ambities gedoemd waren dood te lopen op de werkelijkheid van het geestelijke en politieke leven van Nederland.

Wanneer men thans, na meer dan twintig jaren de strijdvragen van destijds beziet, geleerd door de ervaringen, die men sindsdien heeft opgedaan — dan kan de slotsom kwalijk anders luiden, dan dat de volksvertegenwoordiging de totstandkoming van samenwerking tus-

75